Tüklənmə sözü, "tüklənmək" fellindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilində geniş yayılmış bu söz əsasən canlı varlıqların bədən səthində tüklərin əmələ gəlməsi və ya artması prosesini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə feildən törəmə kimi göstərilməsinə baxmayaraq, mənası daha çox kontekstdən asılı olaraq dəyişir və genişlənir.
Məna çalarları:
- Bioloji məna: Canlıların (insanlar, heyvanlar) bədəninin müəyyən hissələrində tüklərin çıxması, artması və inkişaf etməsi prosesi. Məsələn, "Yeniyetməlik dövründə tüklənmə başlayır" və ya "Pişik balalarının tüklənməsi sürətlə gedir" cümlələrində bu məna öz əksini tapır. Bu mənada "tüklənmə" termini əsasən fiziki inkişafın bir mərhələsini ifadə edir.
- Metaforik məna: Bəzən "tüklənmə" sözü metaforik olaraq, səthin üzərini örtən incə, yumşaq bir şeylə örtülməni və ya sıxlaşmanı ifadə edir. Məsələn, "Qarın tüklənməsi ilə bağ əvvəlki gözəlliyini itirdi" cümləsində qar örtüyünün səthi örtməsi metaforik olaraq "tüklənmə" ilə ifadə olunub. Bu mənada "tüklənmə" sözü daha çox təsviri və poetik bir məna kəsb edir.
- Texniki məna: Müəyyən materialların səthinin tüklənməsi texniki mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, toxuma sənayesində bəzi parça növlərinin səthinin tüklü olması və ya xüsusi texnoloji proseslər nəticəsində səthdə tüklərin əmələ gəlməsi "tüklənmə" termini ilə ifadə edilə bilər.
Etimologiya: Sözün etimologiyası aydın görünür. "Tük" sözü ilə "-lənmək" əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-lənmək" əlavəsi isə bir prosesi, hal-vəziyyəti bildirir.
Fərqli cümlələrdə istifadəsi: "Tüklənmə" sözü müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Yuxarıda qeyd olunan nümunələrə əlavə olaraq, "Dərinin tüklənməsi həkim tərəfindən araşdırıldı", "Bu materialın çox güclü tüklənməsi var" kimi cümlələr də göstərilə bilər. Hər bir cümlədə sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşir.