izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tülküsifət sözü Azərbaycan dilində bir sifət olub, əsasən bir insanın xarici görünüşünü təsvir etmək üçün işlədilir. Lüğətlərdəki "tülkü sifətinə oxşayan, tülküsima adam haqqında" ifadəsi mənanı qismən əhatə etsə də, daha geniş və dəqiq izah tələb edir.

Sözün əsasını təşkil edən "tülkü" sözü heyvanların adından biri olub, xarakterik üz cizgiləri ilə seçilir: uzunsov, sivri burun, meyilli göz, uzaqdan baxan, hiyləgər və ya ağıllı bir ifadə. "Tülküsifət" isə bu xarakterik tülkü üz cizgilərini insan üzünə şamil edərək, onun üz formasını, xüsusən də burunun, gözlərin və yanaqların quruluşunu təsvir edir. Belə bir şəxs adətən nazlı, hiyləgər, uzaqgörən və ya gizli niyyətləri olan biri kimi qəbul olunur. Lakin, bu mütləq mənfi konnotasiya daşımır.

Tülküsifət sözü neytral bir sifət kimi də işlənə bilər, sadəcə şəxsin üzünün tülkü üzünə oxşarlığını vurğulayaraq. Məsələn, "O, tülküsifət bir qadındı, gözəl və sirli bir aura ilə əhatə olunmuşdu" cümləsində "tülküsifət" sözü mənfi deyil, əksinə, müsbət konnotasiya daşıyır.

Verilən nümunə cümləsi ("Başının ortası dazlaşmış, tülküsifət bir adamın nitqi Tahiri yaman qəzəbləndirdi") isə "tülküsifət" sözünün daha çox mənfi bir kontekstdə işləndiyini göstərir. Bu halda söz şəxsin hiyləgər, aldadıcı və ya hörmətsiz bir şəxs kimi qəbul olunduğunu ifadə edir. "Başının ortası dazlaşmış" detalları isə şəxsin görünüşünə daha çox təsvir əlavə edərək obrazı daha konkret hala gətirir.

Yekun olaraq, "tülküsifət" sözü tülkü üz cizgilərinə oxşayan bir insanın xarici görünüşünü ifadə edən bir sifətdir. Mənası kontekstdən asılı olaraq neytral və ya mənfi konnotasiya daşıya bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz