izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tülu (ər. طلوع - ṭulūʿ) sözü əsasən günəşin doğması, çıxması, görünməyə başlaması mənasını verir. Lakin daha geniş mənada, hər hansı bir cismin, hadisənin və ya varlığın görünməyə, mövcudluğunu göstərməyə başlaması mənasında da işlədilə bilər. Bu, yalnız günəşə məhdudlaşmayan, daha ümumi bir məfhumdur.

Etimoloji baxımdan, "tülu" sözü klassik ərəb dilindən gəlmişdir və "çıxma", "yüksəlmə", "doğma" mənalarını özündə birləşdirir. Ərəb dilindəki kök "ṭ-l-ʿ" hərflərindən əmələ gəlmişdir və bu kökdən bir çox "çıxma", "yüksəlmə", "səcdə etmə" kimi mənalar daşıyan sözlər əmələ gəlmişdir.

Azərbaycan dilində "tülu" sözü daha çox poetik və ya yüksək üslublu mətnlərdə istifadə olunur. Məsələn, "Günəşin tüluu ilə dünya canlandı" cümləsində sözün poetik təsiri açıq-aşkar görünür. Sadəcə "günəş doğdu" demək yerinə, "tülu" sözünün işlədilməsi mətnə daha dərin bir məna və estetik keyfiyyət qazandırır.

"Tülu etmək" ifadəsi də "doğmaq", "çıxmaq", "görünməyə başlamaq" mənalarında işlənir və burada feilin obyekti yalnız günəş deyil, başqa cisimlər və ya hadisələr də ola bilər. Məsələn, "Yeni bir ulduzun tüluu elm aləmində böyük bir hadısə idi" və ya "Onun səhnədə tüluu tamaşaçıları heyran etdi" cümlələrindəki "tülu" sözü müvafiq obyektlərin görünməyə və diqqət cəlb etməyə başlaması mənasını daşıyır.

Qısacası, "tülu" sözü klassik ərəb mənşəli bir söz olub, günəşin doğması ilə yanaşı, hər hansı bir varlığın və ya hadisənin görünməyə başlaması, ortaya çıxması mənasını da ehtiva edir və ədəbi üslubda daha çox işlədilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz