Türkəçarəçi sözü, etimoloji baxımdan "türkəçarə" (türk xalq təbabəti üsulları) və "-çi" (iş görən, məşğul olan şəxs bildirən şəxs əlavəsi) morfemlərindən təşkil olunmuşdur. Lüğətlərdə sadəcə "keçmişdə xəstəni türkəçarə yolu ilə müalicə edən adam; arahəkimi" kimi tərifi olsa da, mənanın daha geniş və dəqiq təsviri üçün əlavələr etmək mümkündür.
Türkəçarəçi, müasir tibb anlayışından fərqli olaraq, ənənəvi, xalq təbabəti üsullarından istifadə edərək xəstələri müalicə edən şəxsdir. Bu üsullar bitki mənşəli dərmanlardan, müxtəlif təbii maddələrdən, masaj, qan aldırma, və s. kimi prosedurlardan ibarət ola bilər. Onlar, ümumiyyətlə, yazılı tibb təhsili almamış, nəsillər boyu ötürülən bilik və təcrübəyə əsasən fəaliyyət göstərənlərdir.
“Arahəkim” ifadəsi ilə sinonim kimi göstərilsə də, türkəçarəçi termini daha spesifikdir və xalq təbabətinin türk xalqının ənənələrinə bağlı üsullarını işlədən şəxsi qeyd edir. Arahəkim daha geniş bir termindir və müxtəlif ənənəvi müalicə üsullarından istifadə edənləri əhatə edə bilər.
Cümlə içində istifadəsi nümunələri:
- Kənddə yaşayan nənəm, əsl türkəçarəçi idi; hər cür xəstəliyə bitkilərlə çarə tapardı.
- Babamın atası məşhur bir türkəçarəçi olub, bütün kənd onun yanına müalicəyə gələrdi.
- Tarixi mənbələr orta əsrlərdə türkəçarəçilərin geniş yayıldığını göstərir.
- Müasir tibbə qədər xəstəliklərin müalicəsində türkəçarəçilərin rolu olduqca əhəmiyyətli idi.
Beləliklə, türkəçarəçi termini, sadəcə bir peşə adı deyil, həm də mədəni-tarixi bir kontekstdə önəm daşıyır və xalq təbabətinin əsasını təşkil edən ənənəvi bilikləri yaşadan şəxsləri ifadə edir.