Ulan sözü Azərbaycan dilində istifadə olunan bir söz olub, mənşəcə türkcədir. Polyak dilindən də keçmiş ola bilər, ancaq əsli türkcə köklərə söykənir. Tarixi mənbələrə əsasən, "ulan" sözü Çar Rusiyası ordusunda və bəzi xarici ordularda xidmət edən yüngül süvari əsgəri və ya zabitini ifadə edirdi. Bu termin əsasən hərbi kontekstdə işlənirdi və yüngül atlı dəstələrin üzvləri üçün xarakterik idi.
Sözün etimologiyası hələ tam aydın deyil, lakin türkcə "ulanmaq" (dəli olmaq, qaçmaq) felindən törəmiş ola bilər. Bu halda, "ulan" sözü sürətli və çevik hərəkətləri ilə seçilən yüngül süvariləri təsvir etmək üçün metaforik olaraq istifadə edilmişdir. Başqa bir ehtimal, sözün başqa bir türkcə kökdən, məsələn, sürət və cəldliyi bildirən bir sözdən törəməsidir.
"Ulan" sözü müasir Azərbaycan dilində nadir hallarda işlənir. Əsasən tarixi kontekstlərdə, Çar Rusiyası ordusu və ya o dövrün hərbi tarixi ilə əlaqədar mətnlərdə rast gəlinir. Məsələn: "Çar ordusunun ulan dəstələri düşmənin arxasına keçərək hücum etdi" və ya "Babam Çar ordusunda ulan kimi xidmət etmişdir" kimi cümlələrdə işlənə bilər. Sözün istifadəsi, kontekstdən asılı olaraq, həm əsgər, həm də zabit mənasını verə bilər.
Qeyd etmək lazımdır ki, "ulan" sözünün müxtəlif türk dillərindəki mənaları və istifadəsi bəzi fərqlər göstərə bilər. Lakin ümumiyyətlə, yüngül süvari ilə əlaqəli mənalar üstünlük təşkil edir.