Utanmazcasına (zərf): Həya, utancaq duyğu və ya qorxu göstərmədən, sözün əsl mənasında "utanma" hissinin tamamilə olmaması ilə səciyyələnən bir şəkildə. Bu, sadəcə həyasızlıqdan daha çox, açıq şəkildə, qeyri-adekvat və bəzən də təhqiredici bir davranış tərzi ehtiva edir. Hərəkətin arxasında qəsdən və bilərəkdən qeyri-etik və ya qeyri-qəbuledilən bir davranışın olması nəzərdə tutulur. Sözün əsasını təşkil edən "utanmaz" sözü özündə "utanmaq" hissinin olmamasını bildirir. "-casına" zərf əlavəsinin əlavə edilməsi isə həmin əməlin necə həyata keçirilməsini, yəni açıq-aşkar, qəsdən və inadkar bir şəkildə yerinə yetirildiyini vurğulayır.
Sinonimləri olan "həyasızcasına", "abırsızcasına", "sırtıqcasına", "həyasız-həyasız" sözləri ilə müqayisədə "utanmazcasına" daha güclü və qəti bir məna ifadə edir. Mütləq həyasızlığı, qayda-qanunsuzluğu və hər hansı etik normaları gözləməməyi ifadə edir. Bu səbəbdən, ədəbiyyatda və gündəlik nitqdə, digər sinonimlərlə müqayisədə daha ciddi və kəskin hallarda işlədilir.
Misallar:
1. Utanmazcasına yalan danışmaq: Bu, sadəcə yalan danışmaq deyil, yalanın açıq-aşkar şəkildə, hər hansı bir utanma hissi olmadan, qəsdən və inadkar şəkildə söylənilməsidir.
2. Utanmazcasına cavab qaytarmaq: Bu, hörmətsizlik, təhqir və ya kobudluq ehtiva edən, karşı tərəfin hisslərinə və ya mövqeyinə tamamilə məhəl qoymadan verilən bir cavabdır.
3. Utanmazcasına oğurluq etmək: Bu, qorxu və ya utanma olmadan, açığına çıxma riskini gözləmədən həyata keçirilən oğurluq əməlidir.
4. Utanmazcasına özünü aparmaq: Bu, ictimai qaydalara və etik normalara əməl etmədən, hörmətsizlik və qeyri-adekvat davranış nümayiş etdirməkdir.