izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Util sözü latın dilindən gələn "utilis" sözündən törəmişdir və əsas mənası "faydalı" deməkdir. Lakin Azərbaycan dilindəki istifadəsi, latın mənşəli əsas mənasından bir qədər irəli gedərək, "işlətmək üçün birbaşa yararsız, ancaq xammal kimi yenidən emal olunub, başqa məhsulların istehsalında istifadə oluna bilən maddələr" kimi şərh olunur. Başqa sözlə, util artıq birbaşa öz funksiyasını yerinə yetirməyən, ancaq ikinci dəfə istifadəyə yararlı olan materialları ifadə edir.

Bu mənada, util konsepti tullantıların idarə edilməsi və davamlı inkişaf kontekstində xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Çünki, sadəcə tullantı kimi qəbul edilən materialların (metal qırıntıları, əsgi-üsgü, kağız, plastik və s.) util kimi yenidən istifadə edilməsi təbii ehtiyatların qorunmasına və ekoloji tarazlığın saxlanılmasına kömək edir.

Util sözünün istifadəsinə baxaq: "Fabrikanın util qalıqları yenidən emal zavoduna göndərilir." bu cümlədə util sözü istehsal prosesində artıq istifadəyə yararsız qalmış, lakin yenidən emal oluna bilən materialları ifadə edir. Başqa bir misal: "Şirkət util idarəçiliyi sayəsində tullantıların miqdarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb." Bu cümlədə isə util sözü daha geniş mənada, tullantıların minimum səviyyəyə endirilməsi və onların yenidən istifadə edilməsi strategiyasını ifadə edir.

Yekun olaraq, util sözü sadəcə "faydalı tullantılar"dan daha çox məna daşıyır. O, iqtisadi və ekoloji baxımdan əhəmiyyətli olan bir prosesi – təbii resursların səmərəli istifadəsini və tullantıların azaldılmasını – ifadə edən bir termindir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas məğzi yenidən istifadə oluna bilən materialların ifadə olunmasıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz