izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uyezd (rus. уезд) sözü tarixi bir inzibati-ərazi vahidini ifadə edir. Qəza ilə sinonim olaraq işlənən bu termin, çar Rusiyası dövründə quberniyaların tərkibinə daxil olan ərazi vahidi idi. Uyezd, müəyyən bir əhalisi, inzibati mərkəzi (uyezd şəhəri) və özünün yerli hakimiyyət orqanları olan ərazi birliyini təşkil edirdi. Uyezd rəhbəri, adətən, uyezd başçısı və ya namizəd tərəfindən idarə olunurdu. Bu idarəçilik strukturu məhkəmə, polis və digər yerli idarələri də əhatə edirdi.

N. Vəzirovun misalında ("Necə də qudurğan olmasınlar ki, tamam uyezd onların əlindədir.") sözün mənası, həm ərazi vahidi, həm də orada mövcud olan siyasi gücün tamamilə müəyyən bir qrupun əlində olması kimi başa düşülə bilər. Yəni, "uyezd onların əlindədir" ifadəsi, həmin qrupun həmin ərazinin siyasi, iqtisadi və hətta hərbi nəzarətini ələ keçirdiyini və bu nəzarəti tam şəkildə həyata keçirdiyini bildirir. Bu, yalnız ərazinin fiziki olaraq nəzarətdə olması demək deyil, eyni zamanda orada olan hakimiyyət qurumları üzərində də tam nəzarətə işarədir.

Uyezd sözünün rus dilindən gəldiyini və "qəza" sözü ilə sinonim olaraq işləndiyini qeyd etmək vacibdir. Ancaq "qəza" sözü daha geniş mənada işlənə bilər və yalnız çar Rusiyası dövrü ilə məhdudlaşmır. Uyezd isə tarixi bir termindir və konkret olaraq çar Rusiyası imperiyasının inzibati-ərazi bölgüsünə aiddir. Buna görə də, tarixi kontekstdə uyğunluğu nəzərə alınmaqla, "uyezd" sözü "qəza" əvəzinə daha dəqiq məlumat verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz