izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uzunətəkli sifəti, əsasən qadın geyimləri üçün işlənir və ətəyinin uzunluğunu ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "ətəyi uzun, uzun ətəkli" kimi tərif olunmasına baxmayaraq, bu tərif sözün ifadə etdiyi incəliyi tam əks etdirmir. "Uzunətəkli" sadəcə "uzun ətəkli" deyilməklə ifadə oluna biləcək bir mənadan daha çox şey bildirir. O, ətəyin uzunluğunun müəyyən bir estetik təsiri yaratdığını, bəzən müəyyən bir zəriflik və ya şərəf hissi yaratdığını, bəzən isə əksinə, ağır və hərəkəti məhdudlaşdıran bir xüsusiyyətə işarə etdiyini nəzərdə tutur.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uzun" və "ətək" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görürük. "Uzun" sözünün kökü türk dillərindəki qədim "uzun" sözünə dayanır və uzunluğu ifadə edir. "Ətək" sözü isə əsasən qadın geyiminin alt hissəsini bildirir və fars mənşəlidir. Bu iki sözün birləşməsi nəticəsində yaranan "uzunətəkli" sifəti, sadəcə fiziki bir xüsusiyyəti deyil, həm də bu xüsusiyyətin yarada biləcəyi estetik və sosial təsirləri də əhatə edir.

Misal olaraq, S. Hüseynin əsərindən götürülmüş “[Ənisə:] …Uzunətək arxalığımla dikdaban başmağımı da geyərəm.” cümləsini nəzərdən keçirək. Burada "uzunətəkli" sifəti yalnız ətəyin uzunluğunu deyil, həm də Ənisənin geyim tərzinin, özünə inamının və ya sosial statusunun bir təzahürü kimi də qəbul edilə bilər. Uzun ətək, müəyyən bir dövrdə və ya mədəniyyətdə zəriflik və ya həyəcan simvolu kimi qəbul edilə bilər. Ona görə də, "uzunətəkli" sözü kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edə bilər.

Qısacası, "uzunətəkli" sözü sadə bir tərifə sığmayan, daha çox mədəni və sosial kontekstə bağlı dərin mənalar ehtiva edən bir sifətdir. Onun mənası yalnız ətəyin uzunluğu ilə məhdudlaşmır, eyni zamanda geyim tərzi, sosial status və estetik zövq kimi məsələləri də əhatə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz