Üstdən-aşağı zərfi, əsasən iki mənada işlənir: birinci mənası "yuxarıdan aşağıya", "yuxarıdan aşağıya doğru" hərəkəti və ya istiqaməti bildirir. Bu mənada, hərəkət və ya obyektin yerləşməsi üfüqi deyil, şaquli olaraq yuxarıdan aşağıya doğru yönəlib. Məsələn, "Yağış üstdən-aşağı yağdı" cümləsində "üstdən-aşağı" zərfi yağışın yuxarıdan aşağıya doğru düşməsini ifadə edir.
İkinci mənası isə daha metaforik olaraq, başıaşağı, tərs və ya nizamsız bir şəkildə yerləşməni və ya düşməni ifadə edir. Misal olaraq, "Kitablar üstdən-aşağı səpələnmişdi" cümləsində "üstdən-aşağı" zərfi kitabların qeyri-nizamlı, səpələnmiş şəkildə yerə düşdüyünü göstərir. Verdiyiniz nümunədə də ("Valentina isə oğlu ilə qızını ötərək üstdən-aşağı toplara sarı cumdu") bu ikinci məna daha çox önə çıxır. Valentina uşaqlarını keçərək, sanki başıaşağı və ya qarışıq bir şəkildə toplara doğru atılır.
Etimoloji baxımdan, "üstdən-aşağı" sözü iki sözün birləşməsindən əmələ gəlib: "üst" və "aşağı". "Üst" sözü yuxarı hissəni, "aşağı" isə aşağı hissəni göstərir. Bu iki sözün birləşməsi, şaquli hərəkət və ya yerləşməni ifadə edən bir zərf yaradır.
Ümumiyyətlə, "üstdən-aşağı" zərfi, həm konkret hərəkətləri, həm də daha metaforik, nizamsız və ya tərs vəziyyətləri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Konkret mənası cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəyişə bilər.