izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Üzrxah (ər. üzr + fars. xah): İstifadə olunan bir söz olaraq, "üzrxah" sözünün əsas mənası "üzr istəyən", "üzr diləyən" və ya "üzr gətirərək bağışlanmasını istəyən" deməkdir. Lakin bu izah kifayət qədər geniş deyil və sözün incəliklərini tam əks etdirmir. Əslində, "üzrxah" sadəcə üzr istəməklə kifayətlənməyib, həm də öz davranışından, sözündən və ya əməlindən doğan narahatlığını, peşmanlığını ifadə edən şəxsi təsvir edir. Bu, sadə bir "üzr istəyən"dən fərqli olaraq, daha dərin bir peşmanlıq və səmimi bir təklif hissini əks etdirir.

Etimoloji baxımdan, sözün ərəb mənşəli "üzr" (üzr, bağışlanma) və fars mənşəli "xah" (istəyən, diləyən) komponentlərindən meydana gəldiyini görürük. "Xah" komponentinin fars dilindəki geniş işlənməsinə nəzər saldıqda, onun təkcə "istəmək" deyil, həm də "ərz etmək", "rica etmək" mənalarını da ehtiva etdiyini müşahidə edirik. Bu səbəbdən "üzrxah", sadəcə üzr diləməyi deyil, həm də bu üzrün səmimiyyətlə və təvazökarlıqla ərz edilməsini ifadə edir.

Cümlə içində istifadəsi: "O, öz səhvini başa düşərək üzrxah oldu." bu cümlədə "üzrxah" sözü peşmanlığı və səmimi üzr istəməni ifadə edir. "Üzrxah hərəkəti onun xeyrinə oldu" cümləsində isə, üzrxahlıq hərəkətinin müsbət nəticələrə gətirdiyi vurğulanır. Bununla yanaşı, "O, çox üzrxah bir insandır" kimi ifadədə isə, şəxsin ümumi xarakteristikası olaraq, həmişə səhvlərindən peşman olan və səmimi şəkildə üzr istəyən biri olduğunu göstərir.

Nəticə olaraq, "üzrxah" sözü sadə bir leksik mənadan daha çox mədəni və sosial kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar əks etdirən bir termindir. Onun işlənməsində həm dilin tarixi, həm də mədəniyyət amili əhəmiyyətli rol oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz