izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Üzsüz sifəti iki əsas mənada işlənir və hər iki məna da əşyanın səthinin xüsusiyyətinə işarə edir, lakin fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edir.

1. Üzünün, qaymağının yığılmış olması: Bu mənada "üzsüz" sözü əsasən süd və süd məhsullarına aid edilir. Sözün bu mənası südün və ya qatıq kimi süd məhsullarının üzərində qatı bir təbəqənin, yəni qaymağın yığılmasını ifadə edir. Məsələn, "Üzsüz süd" ifadəsi südün üzərində qalın bir qaymaq təbəqəsinin olduğunu bildirir. Bu məna "qaymaq bağlamış", "qatıq bağlamış" kimi ifadələrlə sinonimdir. Bu mənada söz kökünün, yəni "üz" sözünün "səth" mənası əsas götürülür.

2. Üz çəkilməmiş, üzü olmayan (məcazi mənada): Bu, sözün daha məcazi və geniş yayılmış mənasıdır. Bu mənada "üzsüz" sözü, bir əşyanın hamar, səliqəsiz, bəzəksiz və ya zərif olmayan görünüşünü ifadə edir. Məsələn, "üzsüz döşək" ifadəsi döşəyin səliqəsiz, bəzək və naxışsız olduğunu göstərir. "Üzsüz boz balışı, üzü qırmızı çiçəkli" misalında isə "üzsüz" boz rəngin təmiz, naxışsız olduğunu, ziddiyyət olaraq qırmızı çiçəklərin isə bəzək rolunu oynadığını bildirir. Bu mənada "sadə", "sualtı", "bəzəksiz", "səliqəsiz" kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilər. Bu mənada "üz" sözü "görünüş", "səth görünüşü" mənasında işlənir.

Qeyd etmək lazımdır ki, ikinci mənada "üzsüz" sözü bəzən insanların xarakterini təsvir etmək üçün də (məsələn, utancaq olmayan, cəsarətli, həddini aşan) işlənə bilsə də, bu, əsas mənası deyil və kontekstdən asılı olaraq düzgün başa düşülməlidir. Lüğətlərdə bu məna adətən ayrıca qeyd olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz