Vaxmistr sözü alman dilindən (Wachtmeister) gəlmişdir. Almanca Wacht "keşik, qoruma" və Meister "ustad, rəhbər" sözlərindən təşkil olunmuşdur. Beləliklə, sözün əsl mənası "keşik ustası", "qoruma rəhbəri" deməkdir. Çar Rusiyası ordusunda isə bu termin xüsusi bir zabit rütbəsini ifadə edirdi.
Çar ordusunun süvari hissələrində vaxmistr rütbəsi leytenantla kornet arasında yer tuturdu. Onlar əsasən kiçik hərbi bölmələrə rəhbərlik edir, hərbi nizam-intizamı qoruyur, keşik çəkir və əsgərlərin təlim-tərbiyəsində iştirak edirdilər. Rütbənin vəzifələri və məsuliyyətləri, hissənin ölçüsündən və hərbi vəziyyətdən asılı olaraq dəyişə bilərdi.
Vaxmistr rütbəsi Çar Rusiyasının hərbi sisteminin bir parçası idi və həm rus, həm də digər millətlərdən olan zabitlər bu rütbəni daşıya bilərdilər. Söz, XX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasının süqutundan sonra istifadədən düşsə də, tarixi kontekstdə hərbi terminologiyada öz yerini saxlayır. Müasir Azərbaycan dilində isə tarixi kontekstdə, Çar Rusiyası ordusuna aid bir termin kimi istifadə olunur.
Cümlə içində nümunələr:
- Babam Çar ordusunda vaxmistr olub.
- Tarix kitabında vaxmistrlərin hərbi vəzifələri ətraflı təsvir olunmuşdur.
- O, gənc yaşlarından vaxmistr rütbəsinə qədər yüksəlmişdi.