Vaksinlənmək (məch. tib.) – Yoluxucu xəstəliklərin törədicilərinə qarşı immunitet sisteminin müdafiə mexanizmini gücləndirmək məqsədilə, immunogen xassələrə malik zəiflədilmiş və ya öldürülmüş mikroorqanizmlər, onların toksinləri və ya antiqenləri olan xüsusi bioloji preparat – vaksinlərin bədənə yeridilməsi prosesidir. Bu proses nəticəsində orqanizmdə xəstəlik törədən mikroorqanizmlərə qarşı müdafiə antitelləri əmələ gəlir və gələcəkdə həmin xəstəliyə tutulma riski azalır, yaxud tamamilə aradan qaldırılır.
Vaksinlənmənin məqsədi yalnız fərdi səviyyədə deyil, həm də ictimai səhiyyənin qorunmasıdır. Kütləvi vaksinlənmə yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısını alır və “kollektiv immunitet” adlanan bir hadisəyə səbəb olur. Kollektiv immunitet əhalinin əksəriyyətinin vaksinlənməsi zamanı, vaksin olunmayanların da xəstəliyə tutulmaqdan qorunmasını təmin edir. Bu, xüsusilə immuniteti zəif olanlar (uşaqlar, yaşlılar, xroniki xəstəlikləri olanlar) üçün çox önəmlidir.
Vaksinlənmənin müxtəlif üsulları mövcuddur: inyeksiyalar (dərialtı, əzələaltı, dəriüstü), ağızdan qəbul edilən vaksinlər və s. Hər bir vaksinin tətbiq üsulu onun tərkibindən və xüsusiyyətlərindən asılıdır. Vaksinlənmənin effektivliyi vaksinin keyfiyyətindən, yeridilmə texnikasından və fərdin immun sisteminin vəziyyətindən asılıdır.
Etimologiya: "Vaksinlənmək" sözü "vaksina" sözündən törəmişdir. "Vaksina" isə latın dilində "inək" mənasını verən "vacca" sözündən əmələ gəlmişdir. Bu, ilk dəfə inək çiçəyinə qarşı istifadə edilmiş vaksinin mənşəyi ilə bağlıdır.
Cümlədə işlənməsi: "Uşaqlar vaxtında vaksinlənməlidirlər." ; "Qripdən qorunmaq üçün illik qrip vaksinlənməsi vacibdir." ; "Həkim xəstəyə vaksinlənmənin faydalarını izah etdi." ; "Dünyada milyonlarla insanın həyatını xilas edən vaksinlənmə proqramları həyata keçirilir."