Vaqqıldamaq feli, Azərbaycan dilində geniş mənada quşların və bəzi suda-quruda yaşayanların xarakterik səs çıxarışlarını təsvir edir. Lüğətlərdə əsasən qurbağa, ördək, qaz və bayquş səsləri ilə əlaqələndirilsə də, daha geniş mənada oxşar səsləri əhatə edir. Məsələn, səsi qırılmış, boğulmuş bir insanın danışığı da "vaqqıldayır" kimi ifadə oluna bilər. Bu isə sözün sadəcə təqlid sözü olmadığını, həmçinin səsin keyfiyyətini – boğulmuş, zəif, dərin və ya titrəkli olmasını da əks etdirdiyini göstərir.
Sözün etimologiyası tam aydın deyil, ancaq türk dillərindəki "vaqq-vaqq" kimi təqlid sözləri ilə əlaqələndirilə bilər. Bu cür təqlid sözləri səsin xarakterini təsvir etmək üçün yaradılır və əsasən onomatopoetik (səs təqlid edən) mənşəyə malikdir. "Vaqqıldamaq" felinin əmələ gəlməsində "-lamaq" əlavəsinin işlənməsi, hərəkətin davamlılığını və təkrarlanmasını vurğulayır.
Sözün cüməldə işlənməsinə nümunələr:
- Göl üzərində quşlar vaqqıldayırdı.
- Qış gecələrində bayquşlar pəncərənin önündə vaqqıldayırdı.
- Qoca adam, səsi vaqqıldayıb, nəsə dedi.
- Boğazı ağrıyan uşaq vaqqıldayırdı.
- Uzaqlardan gələn qəribə bir səs vaqqıldayırdı.
Göründüyü kimi, "vaqqıldamaq" fərqli kontekstlərdə və müxtəlif səsləri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Əsas xüsusiyyəti səsin xarakterik boğulmuş, dərin və ya qırılmış olmasını vurğulamasıdır. Həmçinin, sözün "bayquş kimi, idbar, dilənçi!" cüməsində işlənməsi onun mənalı kontekstdə də istifadə oluna biləcəyini göstərir. Bu cümlədə vaqqıldama səsinin ifadə etdiyi məzlumluq və acizliyi vurğulayır.