Vaqqıltı sözü Azərbaycan dilində təbiətdəki bəzi canlıların səsini ifadə etmək üçün işlədilən bir söz olub, əsasən qurbağa, ördək, qaz və bayquş kimi heyvanların çıxardıqları səsləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Lüğətlərdəki qısa izahı bu səsin təqlid olduğunu göstərsə də, vaqqıltının daha dəqiq tərifi, bu səsin keyfiyyətini əks etdirən bir təsvirdir. Sözün mənasını "qurbağa, ördək, qaz və bayquş səsinə bənzər səs" kimi ifadə etmək kifayət deyil, çünki bu səslər arasında fonetik fərqlər mövcuddur. Vaqqıltı, bu səslərin ümumi bir xüsusiyyətini, yəni səsin həm qəfil, kəskin, həm də uzun, tonal dəyişikliklərə malik olmasını əks etdirir. Bəzən bu səs qorxu və ya narahatlıq hissi ilə əlaqələndirilir.
Etimalogiyasına gəldikdə, "vaqqıltı" sözü türk dillərindəki "vaqqılmaq" felindən törəmişdir. "Vaqqılmaq" isə qısa, kəskin və tez-tez təkrarlanan səslərin çıxarılmasını bildirir. Bu səsin fonemik tərkibi regionlara görə dəyişə bilər. Məsələn, şimal bölgələrində "vaqqıltı" daha çox qurbağaların səsinə uyğun gəlirsə, cənub bölgələrində bayquşun səsinə daha çox bənzəyir. Beləliklə, "vaqqıltı" sözü kontekstdən asılı olaraq fərqli səsləri ifadə edə bilər.
Misal olaraq verilən cümlədə ("[Şahməmmədin] səsində bir bayquş vaqqıltısı duyulurdu; danışdımı, adamı qorxu hissi bürüyürdü") "vaqqıltı" sözü bayquşun səsinin xarakterini və yaratdığı qorxu hissini vurğulayır. Bu kontekstdə vaqqıltı, sadəcə bir səs deyil, həm də səsin psixoloji təsirini əks etdirən bir ifadədir. Başqa bir mənada isə, məsələn, "çöl dəniz vaqqıltısı ilə dolmuşdu" cümələrində vaqqıltı dəniz dalğalarının səsini ifadə edir, bu da səsin şiddətini, hücuma oxşar xarakterini bildirir.
Yekun olaraq, "vaqqıltı" sözü təkcə səsin təqlidini deyil, həm də səsin keyfiyyətini, şiddətini, tezliyini və psixoloji təsirini əks etdirən semantik zənginliyə malik bir söz olaraq tədqiq olunmalıdır. Onun mənası hər kontekstdə özünəməxsus fərqliliklər əldə edir.