Vari şəkilçisi, Azərbaycan dilinin zəngin morfoloji quruluşunun tərkib hissəsi olaraq, əsasən sifətlərin sonuna əlavə edilərək onlara "oxşarlıq", "bənzərlik" mənası qatır. Bu, əşyanın formasına, quruluşuna, hərəkətinə və ya başqa xüsusiyyətinə görə başqa bir əşyaya, hadisəyə, anlayışa bənzəməsini ifadə edir. Məsələn, "dalğavari" sözü bir şeyin dalğaya bənzər formasını, "halqavari" isə halqaya oxşar quruluşunu göstərir. Beləliklə, "vari" şəkilçisi vasitəsilə yeni sifət törəmələri yaradılır və bu törəmələr dəqiq və obrazlı təsvirə imkan verir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "vari" şəkilçisinin işlənməsi yalnız sifətlərlə məhdudlaşmır. Nadir hallarda, lakin dilin inkişafı prosesində müşahidə olunan bir tendensiya olaraq, bəzi adların sonuna da əlavə edilərək bənzərlik, oxşarlıq ifadə edə bilir. Bu, adətən, həmin şəxsin xüsusiyyətlərinin başqa birinə oxşamasını, ya da o şəxsdən çıxan bir keyfiyyəti, xüsusiyyəti vurğulamaq üçün istifadə olunur. Məsələn, "müəyyən bir davranış tərzinə malik bir insanı təsvir edərkən, fərziyyəvi olaraq "Həsənvari" kimi bir ifadə işlədilə bilər ki, bu da Həsən adlı şəxsin davranış tərzinə bənzər bir davranışı ifadə edər.
"Vari" şəkilçisinin mənası kontekstdən asılı olaraq nüanslar əldə edə bilir. Məsələn, "dağvari" deyərkən yalnız formasını deyil, həm də möhtəşəmliyini, hündürlüyünü, möhkəmliyini də nəzərdə tuta bilərik. Bu, dilin ifadə imkanlarının genişliyini və "vari" şəkilçisinin təsvirdəki rolunun müxtəlifliyini göstərir. Ona görə də, bu şəkilçinin mənasını yalnız "oxşarlıq" və "bənzərlik" ilə məhdudlaşdırmaq doğru olmaz. Daha doğrusu, bu şəkilçinin əsas funksiyası oxşarlıq və bənzərliyin ifadə edilməsi olsa da, kontekstdən asılı olaraq əlavə mənalar da qazana bilir.
Ümumiyyətlə, "vari" şəkilçisi Azərbaycan dilinin qrammatikasında vacib rol oynayan və dilin ifadə imkanlarını genişləndirən məhsuldar bir morfoloji elementdir. Onun işlənmə sahəsi və mənası dilçilik tədqiqatlarının mövzusudur və daha geniş araşdırmalar tələb edir.