izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Vay” sözü Azərbaycan dilində geniş işlədilən bir nida sözüdür. Əsasən, güclü duyğuların ifadəsində istifadə olunur. Lüğətlərdəki "qorxu, həyəcan, təəssüf, kədər, ağrı, təəccüb, fərəh" kimi sadə mənalarının yanında, "vay"ın ifadə etdiyi duyğu konteksdən asılı olaraq daha incə nüanslar da daşıya bilər.

Məsələn, "Vay, yazıq!" cümləsində "vay" dərin təəssüf və rəhmət ifadə edir. "Vay, ilana bax!" cümləsində isə qorxu və ya təəccüb hissini bildirir. Digər bir nümunə kimi verilən "Vay, kim, əğyar ilən ol yar həmdə" ifadəsi isə daha çox kədər, məyusluq və ya hətta qəzəbi əks etdirir. Bu misalda "vay" sözünün dramatik bir təsiri var və hadisənin ağırlığını vurğulayır.

Etimalogiyasına gəldikdə, “vay” sözünün mənşəyi tam dəqiqləşdirilməsə də, türkdilli dillərdəki oxşar nida sözləri ilə əlaqələndirilə bilər. Onun kökü qədim türk dillərindən gəldiyi ehtimal olunur və qədim zamanlarda duyğuların ifadəsində daha geniş işlənmiş ola bilər. Müasir Azərbaycan dilində isə daha çox ünsiyyətdə duyğuların qısa və təsirli şəkildə bildirilməsi üçün istifadə olunur.

Cümlədəki yerləşməsinə görə "vay"ın mənası dəyişməsə də, sözün intonasiyası və ifadə olunma tərzi onun ifadə etdiyi duyğunu dəqiqləşdirir. Yüksək tonla deyildiyi zaman daha çox təəccüb və ya qorxu, aşağı tonla deyildiyi zaman isə kədər və ya təəssüf ifadə edir. Ona görə də "vay" sözünün tam mənasını anlamaq üçün həm sözün özünün, həm də kontekstin diqqətlə təhlil edilməsi lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz