Vəqfnamə (ər. وَقْف + fars. نامه) termini “vəqf” və “namə” sözlərindən təşkil olunmuşdur. “Vəqf” ərəb mənşəli olub, mülkiyyətin xeyriyyə məqsədləri üçün, əbədi olaraq hədiyyə edilməsi, bağışlanması mənasını verir. "Namə" isə farsca mənşəli olub, "məktub", "sənəd", "yazı" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, vəqfnamə sözü özündə həm vəqf aktını, həm də bu aktın yazılı ifadəsini, sənədləşdirilmiş formasını əks etdirir.
Vəqfnamə hüquqi bir sənəd olub, vəqf edilmiş əmlakın (torpaq, bina, pul və s.) təyinatını, istifadə qaydalarını, idarə olunma mexanizmini, faydalanan şəxsləri və ya qurumları, həmçinin vəqfin idarəçiliyi ilə bağlı təfərrüatları ətraflı şəkildə təsvir edir. Bu sənəd vəqfin əbədiyyətini təmin etmək, istifadəsində qeyri-qanuni halların qarşısını almaq, faydalananların hüquqlarını qorumaq məqsədini daşıyır. Vəqfnamənin hüquqi qüvvəsi olmalıdır və müvafiq qanunvericiliyə uyğun tərtib olunmalıdır.
Tarixən vəqfnamələr həm dini, həm də dünyəvi məqsədlər üçün tərtib olunmuşdur. Məsələn, məscidlər, mədrəsələr, xəstəxanalar, körpülər, kənar yollar və s. vəqf olunmuşdur və bu vəqf aktları ətraflı şəkildə vəqfnamələrdə qeyd edilmişdir. Vəqfnamələrin mətnləri dərin hüquqi bilik tələb edir və onların təhlili tarixi, sosial və hüquqi araşdırmalar üçün qiymətli mənbə rolunu oynayır. Bir çox vəqfnamədə vəqfin məqsədinin əbədi davam etməsi, hətta vəqfedicinin və ya faydalananların nəslinin kəsilməsi halında belə, xüsusi olaraq vurğulanır.
Müasir dövrdə də vəqfnamələr tərtib olunur və onların hüquqi əhəmiyyəti saxlanılır. Ancaq müasir vəqfnamələr köhnə dövrlərdəki kimi yalnız əlyazma şəklində deyil, həmçinin elektron formada da hazırlana bilər. Lakin onların hüquqi qüvvəsi eyni qalır və vəqf edilən əmlakın qorunması və məqsədəuyğun istifadəsi üçün vacib bir sənəd kimi qalır.