Vəliəhdlik (ərəb. ولي عهد - vəli əhd - əhd sahibi, vəliəddi) is. Taxt-tac və ya rəhbərlik vəzifəsini miras yolu ilə əldə etmə hüququ və qaydası; bir hakimiyyət orqanında varisin hakimiyyəti qəbul etmə hüququnu təsbit edən qayda və tənzimləmələr sistemi. Bu qayda həm monarxiyalarda (padşahlıq, sultanlıq, şahlıq və s.), həm də bəzi respublikalarda (məsələn, prezidentlik və ya baş nazirlik vəzifələrinin varisi seçilməsini müəyyən edən qayda) mövcud ola bilər.
Vəliəhdlik hüququ, adətən, qanun, konstitusiya və ya digər rəsmi sənədlərdə müəyyən edilir və varisin seçilməsinin meyarlarını, ardıcıllığını və prosedurunu tənzimləyir. Bu meyarlar qan qohumluğu, yaş, cinsiyyət, sağlamlıq vəziyyəti, siyasi meyl və s. kimi amilləri əhatə edə bilər. Vəliəhdliyin mövcudluğu hakimiyyət ötürülməsinin hamar və qanuni olmasını təmin edir, güc vakuumunun yaranmasının qarşısını alır və siyasi sabitliyi qoruyur.
Misallar:
- "Hidayət ağanın düzəlib işi; Vəliəhdliyi möhkəm olubdur." (Q.Zakir) - Bu cümlədə vəliəhdliyin möhkəm olması, varisin hakimiyyətə gəlməsinin qüvvədə olan qaydalara uyğunluğunu və qətiyyətini ifadə edir. Yəni, varisin taxt-tacı əldə etməsi heç bir şübhə və ya maneəsiz həyata keçiriləcək.
- "Azərbaycanlılar Qızıl Arslan tərəfindən vəliəhdliyə..." (mətnin davamı yoxdur) - Bu hissədə "Qızıl Arslan tərəfindən vəliəhdliyə" ifadəsi vəliəhdliyin kim tərəfindən təyin olunduğunu göstərir. Qızıl Arslan burada (ehtimal ki, tarixi bir şəxs və ya rəmzi bir simvol) vəliəhdliyə dair qərarı verən qüvvəni təmsil edir.
Vəliəhdlik anlayışı yalnız monarxiyalarla məhdudlaşmır. Müasir dünyada da bəzi respublikalarda müəyyən vəzifələr üçün varislik prinsipi qəbul edilə bilər, məsələn, partiya sədri və ya başqa yüksək vəzifəli şəxsin əvəzinin öncədən təyin edilməsi.