Vəz (ər. وَعْظ) - İslam dini kontekstində, vaizin camaata dini həqiqətləri, əxlaqi dəyərləri, ibadət qaydalarını və ya müəyyən dini məsələləri izah etmək, təbliğ etmək, nəsihət vermək məqsədilə etdiyi nitq, çıxış, təbliğat xarakterli söhbətdir. Bu nitq ümumiyyətlə məsciddə, minbərdən edilir, ancaq digər ictimai yerlərdə də söylənə bilər. Moizə ilə sinonim olsa da, "vəz" sözü daha çox dini kontekstdə və mütəşəkkil şəkildə, müəyyən quruluş və məqsədlə edilən nitqi ifadə edir.
Vəzin məqsədi dinin əsas prinsiplərini izah etmək, insanları yaxşılığa, saleh əməllərə dəvət etmək, pis əməllərdən çəkindirmək, Allah qarşısında məsuliyyəti xatırlatmaqdır. Vəz, Quran ayələrindən, peyğəmbər hədislərindən, dini qaynaqlardan və müasir reallıqlardan nümunələr gətirərək dinin müxtəlif aspektlərini əhatə edə bilər. Vəzin tərkibinə təşviq, nəsihət, ibrətli hekayələr, məsəllər və izahlar daxil ola bilər.
Vəz, ümumi olaraq "moizə" ilə sinonim sayılsa da, "moizə" daha geniş mənalı bir sözdür və sadəcə dini kontekstlə məhdudlaşmır. Moizə hər hansı bir mövzuda, hər hansı bir məqsədlə edilən əxlaqi-təbliğat xarakterli nitq ola bilər. "Vəz" isə daha çox dini kontekstdə istifadə olunur və bu kontekstdə daha spesifik bir məna daşıyır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Vaiz həftəlik vəzində insanların əxlaqi təmizliyindən danışdı.
- Cümə namazından sonra imamın vəzi böyük maraqla dinlənildi.
- O, uzun illər minbərdə vəz söyləmiş, çoxlarına doğru yolu göstərmişdi.
- Vəzin əsas mövzusu Allaha təvəkkül və səbr idi.