Vulkanizator [lat. vulcanisatio - vulkanizasiya] xüsusi bir cihaz olub, avtomobil, velosiped və digər nəqliyyat vasitələrinin şinlərini, həmçinin kauçukdan hazırlanmış müxtəlif məmulatları vulkanizasiya üsulu ilə təmir etmək və ya bərpa etmək üçün istifadə olunur. Vulkanizatorlar müxtəlif növlərdə və ölçülərdə istehsal olunur, onların iş prinsipi isə şin və ya kauçuk məmulatının təmir ediləcək hissəsinin yüksək temperatur və təzyiq altında müəyyən müddət vulkanizasiyaedici maddə ilə birlikdə saxlanması əsasında qurulub. Bu proses zamanı kauçuk molekulları bir-biri ilə kimyəvi bağlar əmələ gətirir, nəticədə material daha möhkəm, davamlı və elastik olur.
Vulkanizatorların əsas hissələri adətən aşağıdakılardır: qızdırıcı element (elektrik, qaz və ya digər enerji mənbəyi ilə işləyən), təzyiq yaradan mexanizm (hidravlik və ya mexaniki), şin və ya digər məmulatı yerləşdirmək üçün forma və təzyiq tətbiq etmək üçün qol. Vulkanizasiya prosesinin müddəti və temperaturu təmir edilən məmulatın növü və zədələnmə dərəcəsindən asılı olaraq dəyişir.
Vulkanizator termini latın dilindən götürülmüş "vulcanisatio" sözündən törəmişdir. "Vulcan" – Roma mifologiyasında od və dəmirçi tanrısıdır. Vulkanizasiya prosesinin adı da buradan irəli gəlir, çünki proses yüksək temperaturda baş verir və nəticədə kauçuk "vulkanlaşmış" kimi, yəni daha möhkəm və davamlı hala gəlir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Təkərçi vulkanizatorla şinin deşik yerini təmir etdi.
- Avtomobil təmiri üçün lazımi alətlər arasında vulkanizator da var idi.
- Kiçik ölçülü vulkanizatorlar ev şəraitində istifadə üçün əlverişlidir.
- Vulkanizatorun düzgün işləməsi üçün təlimatı diqqətlə oxumaq lazımdır.