Vurğusuzluq (is. dilç.) - Nitq axınının bir hissəsində, əsasən söz və ya söz birləşməsində vurğunun olmaması vəziyyəti. Bu, fonetik hadisə olub, sözün və ya hecanın nitq axını içində səs keyfiyyətinin, intensivliyinin, uzunluğunun digər elementlərə nisbətən azca fərqlənməsi ilə xarakterizə olunur. Vurğusuzluq, vurğunun hər hansı bir digər hecaya keçməsi və ya tamamilə yox olması kimi baş verə bilər. Vurğunun yoxluğu sözün fərqləndirilməsi və ya mənasının dəyişməsi ilə nəticələnə bilər.
Vurğusuzluq anlayışı əsasən fonetika və prozodiya sahələrində araşdırılır. Vurğunun mövqeyi və dərəcəsi dilin fonetik quruluşunun vacib elementlərindən biridir. Müəyyən dil qaydaları vurğunun yerini təyin edir və vurğusuzluq bu qaydaların pozulması nəticəsində də baş verə bilər. Məsələn, birləşmələrdə vurğu, əsas sözə düşə bilər, ancaq bəzi hallarda bu qayda pozulur və vurğusuzluq müşahidə edilir.
Vurğusuzluğun əmələ gəlmə səbəbləri müxtəlifdir. Bunlara sözün nitq axını içindəki mövqeyi, onun digər sözlərlə əlaqəsi, danışanın intonasiyası və ümumi nitq tempi daxildir. Vurğusuzluq bir çox dillərdə söz formalarının qurulmasında (məsələn, əlavələr, ədatlar), eləcə də söz birləşmələrinin yaradılmasında iştirak edə bilər. Həmçinin, nitqdə vurğusuzluq intonasiya vasitəsi ilə məna ifadəsində rol oynayır. Məsələn, sual cümlələrində, həyəcan ifadə edən cümlələrdə vurğu adətən daha qabarıq olsa da, vurğusuzluq da intonasiyanın tərkib hissəsidir.
Müxtəlif dillərdə vurğusuzluq fərqli xüsusiyyətlər göstərə bilər. Bəzi dillərdə vurğusuzluq demək olar ki, hiss edilmir, digərlərində isə daha aydın şəkildə özünü göstərir. Azərbaycan dilində vurğunun mövqeyi və vurğusuzluğun xüsusiyyətləri dilin fonetik quruluşunun əsas xüsusiyyətlərini əks etdirir.
Qeyd edək ki, vurğusuzluq termini bəzən vurğunun zəifləməsi ilə sinonim kimi işlədilir. Ancaq dəqiq yanaşmada vurğunun tam olmaması və onun zəifləməsi arasında fərq qoymaq lazımdır. Vurğunun zəifləməsi hələ onun tam olaraq olmaması demək deyildir.