Meyoz (yun. meiosis - azalma) – cinsi çoxalmada iştirak edən hüceyrələrin bölünmə üsuludur. Bu proses nəticəsində ana hüceyrənin diploid (2n) xromosom dəsti olan iki haploid (n) qızı hüceyrə əmələ gəlir. Yəni, xromosom sayı iki dəfə azalır. Bu azalma, cinsi çoxalmada mühüm rol oynayır, çünki mayalanma zamanı iki haploid hüceyrənin birləşməsi ilə yenidən diploid (2n) zigot əmələ gəlir və növlərin xromosom sayı sabit qalır.
Meyoz iki ardıcıl bölünmə mərhələsindən ibarətdir: meyoz I və meyoz II. Meyoz I, reduksion bölünmə adlanır, çünki bu mərhələdə xromosom sayı azalır. Bu bölünmənin əsas hadisəsi homolog xromosomların (cüt xromosomlar, bir atadan, biri anadan miras qalmış) bir-birinə bağlanması və sonra ayrılmasıdır. Bu proses krossinqover adlanan hadisə ilə müşayiət olunur. Krossinqover zamanı homolog xromosomlar arasında genetik material mübadiləsi baş verir, bu da genetik müxtəlifliyin artmasına səbəb olur. Meyoz II isə ekvasiya bölünmə adlanır və mitoz bölünməyə oxşayır, lakin burada xromosom sayı azalmır.
Meyozun bioloji əhəmiyyəti olduqca böyükdür. O, genetik müxtəlifliyin əsas mənbələrindən biridir. Krossinqover və homolog xromosomların müxtəlif kombinasiyalarda ayrılması sayəsində milyonlarla genetik olaraq fərqli qametlər (spermatozoidlər və yumurta hüceyrələri) əmələ gəlir. Bu müxtəliflik növlərin adaptasiya qabiliyyətini artırır və təkamül prosesinə mühüm töhfə verir. Bundan əlavə, meyoz prosesində baş verən səhvlər genetik xəstəliklərə səbəb ola bilər.
Qısacası, meyoz həyatın davamlılığı və genetik müxtəlifliyin təmin olunması üçün əsas mexanizmlərdən biridir. Bu mürəkkəb prosesin tam başa düşülməsi biologiyanın müxtəlif sahələrində, o cümlədən tibbdə, kənd təsərrüfatında və genetik mühəndisliyində vacib rol oynayır.