izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məcnun (ər. مجنون) sözü Azərbaycan dilində əsasən "dəli", "divanə" mənasında işlənir. Lakin bu tərif, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Əslində, "məcnun" sadəcə bir xəstəliyi deyil, daha çox sevgiyə qərq olmuş, sevgiyə qurban getmiş, sevgilisi üçün hər şeydən keçməyə hazır bir insanı ifadə edir. Bu mənada o, adi dəlilikdən fərqlənir, çünki onun dəliliyinin səbəbi dərin, içdən gələn bir sevgi hissidir.

Fərqli olaraq, "dəli" və "divanə" sözləri daha ümumi və mücərrəd bir dəlilik halı ifadə edir. "Məcnun" isə bu ümumi anlamdan kənara çıxaraq, konkret olaraq sevgidən doğan bir dəlilik, ağıldan azma halı kimi qəbul edilir. Bu səbəbdən də, ədəbiyyatda, xüsusilə də aşiqlik mövzularında, "məcnun" sözü "dəli" və "divanə" sözlərinə nisbətən daha duyğu yüklü və obrazlıdır.

Ədəbiyyatımızda, xüsusən də Nizami Gəncəvinin "Leyli və Məcnun" poemasında bu sözün obrazlı və məcazi mənası daha da genişlənir. Məcnun, burada yalnız sevgiyə qərq olmuş bir adam deyil, həm də ilahi sevgiyə can atan, Allah eşqinə yanmış bir insan obrazını da qazanır. Bu mənada Məcnun, ilahi bir eşqin simvolu, insanın mənəvi kamilliyə doğru səyahətinin bir təcəssümüdür.

Beləliklə, "məcnun" sözünün mənası sadəcə "dəli" və "divanə" ilə məhdudlaşmır. O, sevgiyə qurban getmiş, sevgi naminə hər şeydən keçməyə hazır olan bir insanın, ilahi eşqə can atan bir ruhun obrazını canlandırır və ədəbiyyatımızda özünəməxsus bir rəmzi məna daşıyır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz