Məhdudlandırılmaq

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məhdudlaşdırılmaq/Məhdudlandırılmaq: Bu iki söz sinonim olaraq, bir şeyin həcminin, miqdarının, imkanlarının, hüdudlarının, səlahiyyətlərinin və ya hər hansı başqa bir xüsusiyyətinin təyin olunmuş çərçivədən kənara çıxmasının qarşısının alınması, sınırlı hala gətirilməsi mənasını verir. Əslində, "məhdudlaşdırılmaq" daha çox passiv bir prosesi, bir şeyin kənardan qoyulan qaydalara, şərtlərə və ya sərhədlərə uyğun olaraq tənzimlənməsini bildirir. "Məhdudlandırılmaq" isə daha çox aktiv bir təsiri, yəni birisinin və ya bir şeyin özbaşına hərəkətlərinin qarşısının kəsilməsini, özünü ifadə etmə azadlığının məhdudlaşdırılmasını əks etdirir.

Misal olaraq, bir şirkətin maliyyə resurslarının məhdudlaşdırılması (aktiv proses, kənar tərəfdən qoyulan məhdudiyyətlər) və bir şəxsin hərəkət azadlığının məhdudlaşdırılması (passiv proses, şəxsin özünün məhdudlaşdırılması) fərqlərini göstərir. Ancaq gündəlik dil istifadəsində bu iki söz çox vaxt bir-birinin əvəzinə işlədilir və məna fərqi praktik olaraq hiss olunmur.

Məhdudlaşdırılma/məhdudlandırılma müxtəlif sahələrdə, məsələn, iqtisadiyyatda (büdcə məhdudiyyətləri), siyasətdə (səlahiyyətlərin məhdudlaşdırılması), hüquqda (azadlıqların məhdudlaşdırılması), kompüter elmində (məlumatların məhdudlaşdırılması), elmdə (təcrübələrin parametrlərinin məhdudlaşdırılması) və gündəlik həyatın digər sahələrində geniş istifadə olunur. Məhdudlaşdırılmanın səbəbləri müxtəlif ola bilər: təhlükəsizlik, nizam, effektivlik, qayda-qanun, resursların qıtlığı və s.

Maraqlı bir məqam odur ki, "məhdudlaşdırılmaq" sözü bəzən mənfi kontekstdə (məsələn, azadlığın məhdudlaşdırılması) istifadə olunsa da, bəzən də müsbət kontekstdə (məsələn, xərclərin məhdudlaşdırılması vasitəsilə büdcənin tarazlaşdırılması) işlədilə bilər. Bu, məhdudlaşdırılmanın məqsədindən və kontekstdən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz