Məsafəli sifətinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "müəyyən məsafədə yerləşən, aralı olan" deməkdir. Lüğətlərdəki sadə "aralı" ifadəsi mənasını tam əhatə etmir. Çünki "məsafəli" sözü sadəcə fiziki məsafəni deyil, həm də məcazi mənada, münasibətlərdəki uzaqlığı, soyuqluğu, rəsmiyyəti ifadə edə bilər.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "məsafə" sözünün kökü farsca "məsafət" (مسافت) sözündəndir və "uzunluq, məkan" mənasını verir. "-li" isə Azərbaycan dilində sifət əmələ gətirən şəkilçidir. Beləliklə, "məsafəli" sözü əslində "məsafəsi olan" mənasını verir.
Bu sözün işlənməsinə dair nümunələr:
- Fiziki məsafə: "Evləri bir-birindən məsafəli yerləşirdi." (Burada fiziki məsafə, ara məsafə nəzərdə tutulur.)
- Münasibətlərdəki uzaqlıq: "Onların münasibətləri son zamanlar məsafəli olmuşdu." (Burada emosional uzaqlıq, soyuqluq ifadə olunur.)
- Rəsmiyyət: "Danışığı məsafəli və rəsmi idi." (Burada rəsmi, soyuq, quru münasibətlər nəzərdə tutulur.)
- Zaman baxımından: "Hadisələr zaman baxımından bir-birindən məsafəli idi." (Burada hadisələr arasında uzun müddət fasilə olduğunu göstərir.)
Yekun olaraq, "məsafəli" sözü sadəcə "aralı" olmaqdan daha geniş bir məna kəsb edir. O, həm fiziki məsafəni, həm də münasibətlərdəki uzaqlığı, soyuqluğu, rəsmiyyəti və hətta zaman baxımından uzaqlığı ifadə edə bilən çoxmənalı bir sifətdir. Kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişə bilər.