izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Soyuqluq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan bir termindir və bir neçə mənaya malikdir. Əsas mənası fiziki bir hadisə olan soyuqluğun təsviridir. Bu mənada soyuqluq, bir cismin və ya mühitin aşağı temperaturunu, hərarətin olmamasını və ya azlığını bildirir. Misal üçün, "havanın soyuqluğu", "suyun soyuqluğu", "küləyin soyuqluğu" ifadələri bu mənanı əks etdirir. Bu istifadədə, "soyuqluq" termini obyektiv, ölçülə bilən bir fiziki xüsusiyyəti ifadə edir və termometr vasitəsilə dəqiq ölçülə bilər.

Ancaq "soyuqluq" termini daha geniş, metaforik mənada da işlədilir. Bu mənada soyuqluq, insan münasibətlərində, duyğularda və davranışlarda müşahidə olunan bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, qarşılıqlı münasibətlərdə duyğuların olmamasını, quru və rəsmi bir ünsiyyəti, sərtliyi, laqeydliyi və ya uzaqlaşmanı bildirə bilər. Misal üçün, "onun baxışlarında bir soyuqluq vardı", "onların arasındakı soyuqluq getdikcə artırdı", "sözlərində bir soyuqluq hiss olunurdu" kimi ifadələr bu metaforik mənanı əks etdirir. Bu kontekstdə "soyuqluq", subyektiv bir anlayışdır və ölçülə bilməz.

Etimoloji baxımdan, "soyuqluq" sözü "soyuq" sözünün isim halından əmələ gəlmişdir. "Soyuq" sözü isə türk dillərinin köhnə təbəqəsinə aiddir və kökü qədim türk dillərindəki soyuqluq, sərinlik mənalarını verən sözlərlə bağlıdır. Lüğətlərdə əsasən fiziki mənası üstünlük təşkil etsə də, məcazi mənası da dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını genişləndirən əhəmiyyətli bir aspektidir.

Beləliklə, "soyuqluq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Həm fiziki temperaturun aşağı olmasını, həm də insan münasibətlərindəki uzaqlığı, duyğuların olmamasını ifadə edə bilər. Dilçilik baxımından bu sözün həm konkret, həm də abstrakt mənalarda işlənməsi, onun dil sistemindəki rolunu və əhəmiyyətini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz