Məşum sifəti ərəb mənşəli olub, əsasən uğursuz, nəhs və bədbəxt hadisələrə, vəziyyətlərə və ya şəxslərə aid edilir. Lüğətlərdəki "qorxu və dəhşət hissi oyadan" tərifi, məşum hadisələrin yaratdığı psixoloji təsiri əks etdirir, lakin mənasının əsasını təşkil etmir. Daha dəqiq desək, "məşum" sözü, özündə uğursuzluq, bədbəxtlik və nəhs əlamətlərini birləşdirən bir vəziyyəti, hadisəni və ya insanı ifadə edir. Bu, sadəcə "pis"dən fərqli olaraq, hadisənin taleyə, qədərinə bağlı olduğunu və qaçılmaz nəticələrə səbəb olacağını ifadə edir.
Məşum sözünün işlənməsinə bir neçə nümunə:
- Məşum bir qəza nəticəsində üç nəfər həyatını itirib. (Burada "məşum" qəzanın qaçılmaz və bədbəxt nəticələrini vurğulayır.)
- O, məşum bir gün doğulmuşdu; həyatı boyu uğursuzluqlarla üzləşdi. (Burada "məşum" doğuşun və həyatın ümumiyyətlə uğursuzluqla əlaqələndirilməsini göstərir.)
- Məşum bir baxışla ona baxdı. (Burada "məşum" baxışın pis niyyəti, nəhsi və qorxu doğuran tərəfini bildirir.)
- Məşum planları reallaşmadı. (Burada "məşum" planların uğursuzluğa məhkum olduğunu və pis nəticələrə gətirib çıxaracağını ifadə edir.)
Ədəbiyyatda, xüsusilə də xalq ədəbiyyatında və əfsanələrdə "məşum" sözü tez-tez qaranlıq, qorxu doğuran hadisələrlə əlaqələndirilir. Misal üçün, "məşum qala", "məşum meşə" kimi ifadələr həmin yerlərin qorxulu, sirli və təhlükəli olduğunu göstərir. Beləliklə, "məşum" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında həmişə uğursuzluq, bədbəxtlik və nəhs var.
Sizin təqdim etdiyiniz cümlədə "...İki sənə əvvəl böylə məşum qara günü kim xatırlardı?" məşum sözü, keçmişdə baş vermiş və çox pis, acı xatirələrə səbəb olmuş bir hadisəni, "qara gün"ü təsvir edir. "Məşum" sözünün bu cümlədəki işlənməsi, həmin günün pisliyi, uğursuzluğu və unudulmaz olduğunu vurğulayır.