Mıxlama (məch.) Azərbaycan dilində, əsasən Şirvan-Quba bölgələrində geniş yayılmış bir kulinariya terminidir. Lüğətlərdə sadəcə "xüsusi qaydada bişirilmiş qayğanaq" kimi tərif olunsa da, bu tərif onun tam mənasını əks etdirmir. Mıxlama, adi qayğanaqdan hazırlanma üsulu, istifadə olunan əlavə ərzaqlar və xüsusi dadı ilə fərqlənir.
Mıxlama hazırlamaq üçün əvvəlcə yumurta qarışdırılır. Bu qarışıq içərisinə isə yağ, süd və ya qatıq, daha sonra isə doğranmış göyərti (məsələn, cəfəri, şüyüd, kətan otu), bəzən də ədviyyatlar (duz, istiot, keşniş), və ya xırda doğranmış pomidor, soğan əlavə olunur. Bu qarışıq yağda (əsasən kərə yağı və ya quzu yağı) xüsusi bir üsulla bişirilir. Bişmə üsulu qayğanağın nazik və ya qalın olmasına, içərisindəki ərzaqların qovrulma dərəcəsinə görə fərqlənə bilər. Bəzi bölgələrdə dıx, qalın bir halda bişirilir, digər bölgələrdə isə daha nazik formada hazırlanır.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "mıxlama" sözünün mənşəyi tam aydın deyil. "Mıx" felindən törəmiş ola bilər və qayğanağın qızğın yağda "mıxlanaraq" bişirilməsini ifadə edə bilər. Yəni qayğanaq qızğın yağda sürətlə bişirilib qovrulur və "mıxlanır". Başqa bir ehtimala görə, sözün əsasında hər hansı bir fars və ya türk kök sözü durur, ancaq bu mövzu əlavə araşdırmalar tələb edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Səhər yeməyinə dadlı bir mıxlama hazırlamışdı.
- Babamın əlindən bişirilən mıxlama unudulmaz idi.
- Bu restoranda ən dadlı mıxlama bişirirlər.
Beləliklə, "mıxlama" sadə bir qayğanaq deyil, xüsusi hazırlanma üsulu və dadı ilə seçilən, regional xüsusiyyətlər daşıyan bir yemək növüdür. Onun tam mənasının anlaşılması hazırlanma üsulunun öyrənilməsini tələb edir.