Mirzəyi: İs. mus. Azərbaycan xalq musiqisinin əsas janrlarından biri olan, ağır tempdə, lirik xarakterli rəqs və ya onun musiqi əsəri. "Mirzəyi" sözünün etimologiyası dəqiq müəyyən edilməsə də, adətən, rəqsin adının mənşəyinin müəyyən bir şəxsin adı ilə bağlı olduğu düşünülür. Bu şəxsin kimliyi haqqında müxtəlif fərziyyələr mövcuddur, lakin tarixi mənbələrdə bu barədə etibarlı məlumat yoxdur. Rəqsin adı, ehtimal ki, həmin şəxsin xarakteri, davranışı, ya da həyat tərzi ilə bağlı olaraq əmələ gəlmişdir.
Musiqi baxımından Mirzəyi, adətən, mahnı xarakterli, səlis və axıcı melodiya xəttinə malikdir. Rəqsin ifasında əsasən lirik ifadə vasitələrindən istifadə olunur. Tempo ağır olduğundan, hərəkətlər zərif, incə və ifadəli olur. Ənənəvi olaraq, Mirzəyi rəqsi qadınlar tərəfindən ifa olunur, lakin son dövrlərdə kişi ifaçılar da bu rəqsi ifa edirlər. Rəqsin ifasında həm milli musiqi alətləri (tar, kamança, nağara və s.), həm də müasir musiqi alətlərindən istifadə olunur.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Bu axşam konsertdə Mirzəyi rəqsi səslənəcək.
- Xanım gözəl bir Mirzəyi ifa etdi.
- Orkestri Mirzəyi havasını çalır.
- Gənc ifaçı yeni Mirzəyi tərzində əsər ifa etdi.
- Mirzəyi, Azərbaycan xalq musiqisinin incə və lirik nümunələrindən biridir.