izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Misl (ər. مِثْل - *miθl*) sözü Azərbaycan dilində “bənzər”, “oxşar”, “tay”, “eş” mənalarında işlənən bir sözdür. Lüğətlərdə verilən qısa izah kifayət qədər dəqiq olsa da, daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür.

“Misl” sözü əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. Bənzərlik, oxşarlıq: Bu mənada “misl” sözü iki və ya daha çox varlığın bir-birinə oxşar, bənzər olduğunu bildirir. Oxşarlıq müxtəlif parametrlərə əsasən ola bilər: görünüş, keyfiyyət, miqdar, əhəmiyyət və s. Məsələn, “Bu rəsm əsərinin misli yoxdur” cümləsində “misl” sözü rəsm əsərinin bənzəri, oxşarı olmadığını bildirir. “Onun misli tapılmaz bir insan idi” cümləsində isə insanın nadir keyfiyyətlərinə işarə edilir. Oxşarlığın dərəcəsi müxtəlif ola bilər; tam eynilikdən tutmuş, yalnız bəzi cəhətlərdə oxşarlığa qədər.

2. Nümunə, əsas: “Misl” sözü bəzən bir hadisənin, vəziyyətin, davranışın nümunəsi, əsas kimi də işlənə bilər. Məsələn, “Bu, ədalətsizliyin mislidir” cümləsində hadisə ədalətsizliyin bir nümunəsi kimi göstərilir. Yəni, verilən hadisə, ədalətsizliyin təcəssümü, əsas nümunəsidir.

“Misl” sözünün işlənməsində müqayisə əlaqəsi önəmli rol oynayır. Söz, müqayisə edilən iki və ya daha çox varlıq arasında oxşarlıq və ya fərqliliyi vurğulamaq üçün işlənir. Bəzən “misl” sözü inkar əvəzlikləri ilə birlikdə işlənir ki, bu da müqayisə edilən varlığın oxşarının olmamasını vurğulayır ("misli yoxdur", "misli tapılmaz").

Ümumiyyətlə, “misl” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Lakin əsas məna həmişə bənzərlik, oxşarlıq və ya nümunə olmaq üzərində qurulur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz