Mister (ing. Mister) - İngilis dilindən götürülmüş, kişilərə hörmət və nəzakət ifadə etmək üçün işlənən müraciət sözüdür. Azərbaycan dilindəki "cənab" sözünün sinonimi sayılsa da, "cənab"dan fərqli olaraq daha qeyri-rəsmi və gündəlik danışıqda daha tez-tez istifadə edilir. "Cənab" sözü rəsmi məktublarda, təntənəli məclislərdə və ya yaşlı, yüksək vəzifəli şəxslərə müraciət edərkən üstünlük təşkil edir. Mister isə daha gənc, yaşıdı və ya az tanış olan kişilərə daha uyğun gəlir.
Etimoloji baxımdan, "mister" sözü ingilis dilindəki "master" (ustad, ağa) sözündən törəmişdir. Tarixən, "mister" müəyyən bir peşə və ya sosial statusu olan kişilərə müraciət üçün işlənirdi. Lakin, müasir istifadəsi sosial statusdan asılı olmayaraq demək olar ki, bütün kişilərə hörmətlə müraciət etmək üçün geniş yayılmışdır. Beləliklə, sözün mənası zamanla sadələşərək "hörmətli kişi" və ya "kişi" mənasına yaxınlaşmışdır.
Cümlədə istifadəsinə nümunələr:
- Mister Əliyev, sizi görə bilərəmmi? (Rəsmi, lakin qeyri-formal)
- Salam, mister! Necəsən? (Qeyri-rəsmi, dostluq əlaqəsi olan şəxslər arasında)
- Mister Smith, məruzəniz çox maraqlı idi. (Rəsmi, tərif ifadə edir)
- Bağışlayın, mister, yol tapmaqda kömək edə bilərsinizmi? (Qeyri-rəsmi, kömək istəmək üçün)
Göründüyü kimi, "mister" sözünün istifadəsi kontekstdən və ünsiyyət tərəfdaşları arasındakı münasibətlərdən asılıdır. Rəsmiyyət səviyyəsinə görə "cənab"dan fərqlənir, lakin hər iki sözün məqsədi nəzakətli və hörmətli müraciət etməkdir.