Müsbətlik (is.): Müsbət hadisə, keyfiyyət, xüsusiyyət və ya vəziyyətin varlığı və ya mövcudluğu; bir şeyin yaxşı, faydalı, arzuolunan və ya xoşagəlməz olma xüsusiyyəti. Bu, sadəcə “müsbət olma” halından daha geniş bir məfhumdur və müsbət əlamətlərin, tərəflərin, təsirlərin və nəticələrin ümumi toplamını əks etdirir.
Etimoloji baxımdan, “müsbətlik” sözü “müsbət” sözündən törəmişdir. “Müsbət” isə latın mənşəli “positīvus” sözündən gəlir və “yerləşdirilmiş”, “qoyulmuş”, “mövcud olan” mənalarını verir. Beləliklə, “müsbətlik” bir şeyin mövcudluğunu, varlığını və onun əhəmiyyətini vurğulayır. Bu mənada, “müsbətlik” həm obyektiv, həm də subyektiv olaraq qiymətləndirilə bilər. Obyektiv müsbətlik elmi faktlar, empirik məlumatlar və müşahidələr əsasında təsdiq edilirkən, subyektiv müsbətlik fərdi qiymətləndirmələrə, inanclara və qavrayışlara əsaslanır.
Müxtəlif kontekstlərdə “müsbətlik” sözü fərqli mənalar kəsb edə bilər:
- Riyaziyyatda: Sıfır dərəcəsindən böyük olan ədədlər.
- Fizikada: Müəyyən bir istiqamətdə hərəkət, yük və s.
- Psixologiyada: Optimizm, ümidvarlıq, həyata müsbət yanaşma, çətinliklərin qarşısında mübarizə aparmaq qabiliyyəti.
- Sosiologiyada: Cəmiyyətdəki inkişaf, irəliləyiş, sosial tərəqqi.
- Gündəlik dil istifadəsində: Yaxşı, faydalı, arzuolunan və xoşagəlməz hadisə və ya xüsusiyyətə malik olma.
Misal üçün:
- “Onun həyatına müsbətlik hakim idi.” (Psixoloji mənada)
- “Layihənin müsbət nəticələri oldu.” (Nəticənin müsbət olması)
- “Müsbət qiymət aldı.” (Riyazi, akademik mənada)
- “Onun müsbət keyfiyyətləri çox idi.” (Xasiyyətin müsbət olması)
Beləliklə, “müsbətlik” sözü geniş məna daşıyan və müxtəlif sahələrdə işlənən bir termindir. Onun dəqiq mənası kontekstdən asılıdır.