izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Empirik sifəti yunanca (ἐμπειρία - empeiría - təcrübə) köklərə malik olub, əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. Empirizmlə bağlı olan: Bu mənada "empirik" sözü empirizm fəlsəfi cərəyanına aid olanı, onun mahiyyətini əks etdirəni bildirir. Yəni, hər hansı bir nəzəriyyə, yanaşma və ya metodun təməlində yalnız təcrübənin, müşahidənin və müşahidə olunan hadisələrin təhlilinin dayandığını göstərir. Məsələn, "empirik sosiologiya" ifadəsi sosioloji tədqiqatların təcrübi məlumatlar əsasında aparıldığını, nəzəri mülahizələrdən daha çox real həyat müşahidələrinə üstünlük verildiyini ifadə edir. Bu mənada, "empirik" sözü bir növ tərifi və ya təsnifatı ifadə edir.

2. Təcrübəyə əsaslanan, təcrübi: Bu, "empirik" sözünün daha geniş yayılmış və gündəlik nitqdə tez-tez istifadə olunan mənasıdır. Bu mənada "empirik" hər hansı bir biliyin, nəzəriyyənin və ya üsulun təcrübi sübuta əsaslandığını, yəni müşahidələr, təcrübələr və ölçmələr vasitəsilə əldə edildiyini bildirir. "Empirik məlumatlar", "empirik araşdırmalar", "empirik sübutlar" kimi ifadələr bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Belə məlumatlar nəzəriyyələrin yoxlanılması, yeni nəzəriyyələrin qurulması və ya mövcud nəzəriyyələrin təkmilləşdirilməsi üçün əsas rol oynayır. Burada diqqətə çatdırmaq vacibdir ki, "empirik" yalnız təcrübəyə əsaslanan deməkdir, mütləq elmi dəqiqlik demək deyil. Yəni, empirik bir müşahidə elmi olaraq tam dəqiq və ya tam doğru olmaya da bilər.

Ümumiyyətlə, "empirik" sözü elmi biliyin əldə edilməsi və təsdiqlənməsi prosesində təcrübənin əhəmiyyətini vurğulayır. O, nəzəriyyə ilə təcrübə arasındakı əlaqəni qurur və elmin obyektivlik və təsdiqə doğru yönəlməsini təmin edir. Lakin, həmçinin, yalnız təcrübəyə söykənən yanaşmaların məhdudiyyətlərinə də işarə edir, çünki təcrübə həmişə tam obyektiv və hərtərəfli olmaya bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz