Müşahidəçilik (is. Müşahidə etmə, müşahidə aparma) ətraf aləmi, hadisələri, prosesləri diqqətlə izləmək, qeyd etmək və təhlil etmək qabiliyyətidir. Bu qabiliyyət həm innani, həm də fiziki hadisələri qavramaq, onların detallarını seçmək, əlaqələrini müəyyən etmək və nəticələr çıxarmaq bacarığını əhatə edir. Müşahidəçilik sadəcə görmə, eşitmə və digər duyğular vasitəsilə qavrama deyil, həm də qavranılan məlumatların sistemli şəkildə təhlil edilməsini, müqayisəsini və ümumiləşdirilməsini nəzərdə tutur.
Müşahidəçiliyin inkişaf səviyyəsi fərdi fərqlərlə yanaşı, təhsil, təcrübə və peşə fəaliyyətindən də asılıdır. Məsələn, alim, detektiv, həkim kimi peşələrdə müşahidəçilik xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Onlar müşahidəçilik bacarıqlarını işlərində uğur qazanmaq üçün istifadə edirlər. Bir alim təcrübə zamanı müşahidələr aparır, bir detektiv cinayət yerini araşdırarkən müşahidəçiliyindən istifadə edir, həkim isə pasiyentin vəziyyətini dəqiq diaqnoz qoymaq üçün müşahidə edir.
Müşahidəçilik, həmçinin, ədəbiyyat, incəsənət və digər yaradıcılıq sahələrində də vacib rol oynayır. Yazarlar, rəssamlar, musiqiçilər müşahidəçilik qabiliyyətlərindən ilham mənbəyi kimi istifadə edərək, əsərlərində gerçəkliyin canlı təsvirlərini yaradırlar. Cəfər Cabbarlının nümunəsində olduğu kimi, uşaqlıqdan müşahidəçilik qabiliyyəti inkişaf etmiş şəxslərin həyatda daha uğurlu olması və daha zəngin yaradıcılıq potensialına sahib olması ehtimalı yüksəkdir. Bu, onların ətraf aləmini daha dərindən dərk etmələrinə və daha mürəkkəb ideyaları ifadə etmələrinə imkan verir.
Beləliklə, müşahidəçilik yalnız bir hərəkət deyil, ətraf aləmi dərk etmək və onunla qarşılıqlı əlaqədə olmaq üçün zəruri olan mürəkkəb bir qabiliyyətdir. Bu qabiliyyətin inkişaf etdirilməsi həyatın müxtəlif sahələrində uğur qazanmağa kömək edir.