izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müşk (fars. مُشک‎, muşk) – bir növ heyvan olan ətirli ceyranın (Moschus moschiferus) kişisinin göbəyindəki, xüsusi bezində toplanan, qara-qəhvəyi rəngli, güclü, xoş ətirli bir maddədir. Bu maddənin ətri çox güclü, davamlı və özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Tarixən və müasir dövrdə ətir sənayesində, həmçinin dərman preparatlarında (ənənəvi tibbdə) geniş istifadə olunur. Müşkün qoxusu muskone adlanan bir kimyəvi birləşmədən qaynaqlanır.

Müşk əldə etmək üçün ətirli ceyran ovlanır, lakin bu heyvanın sayının azalması səbəbindən müşkün əldə edilməsi və istifadəsi müəyyən məhdudiyyətlərə məruz qalmışdır. Ona görə də, sənətkar ətir istehsalında və kosmetikada sintetik müşkdən istifadə daha çox yayılmışdır. Bu sintetik variantlar təbii müşkün qoxusuna bənzəyir, lakin eyni deyildir. Əsl, təbii müşkün qiyməti çox yüksəkdir və nadir hallarda istifadə olunur.

Dilçilik baxımından "müşk" sözü fars dilindən Azərbaycan dilinə keçmişdir. Fars dilindəki kökü də eyni mənaya malikdir. Sözün işlənməsinə nümunə olaraq "müşk ətri", "müşk qoxusu", "müşk qoxulu", "təbii müşk", "sintetik müşk" ifadələrini göstərmək olar. Bu ifadələrdə sözün əsas mənasını (heyvan mənşəli ətirli maddə) saxlayır və müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilir.

Qeyd edək ki, "müşk" sözü bəzən məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "müşk kimi ətirli" deyərkən hər hansı bir xoş qoxunun intensivliyi və cazibədarlığı vurğulanır. Bu, sözün mənasının genişlənməsinə və leksik mənasından kənara çıxmasına bir nümunədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz