Müvazinə (ər. موازنة - muvāzinah) sözü, əsasən fizika sahəsində, bir cismin hərəkətsiz və ya sabit vəziyyətdə qalmasını təmin edən qüvvələrin tarazlığını ifadə edir. Bu tarazlıq, cisimə təsir edən bərabər və əks istiqamətdə olan qüvvələrin bir-birini neytrallaşdırması nəticəsində yaranır. Başqa sözlə, müvazinə, bir sistemdəki qüvvələrin, momentlərin və ya digər kəmiyyətlərin belə bir tarazlığını ifadə edir ki, sistemin ümumi vəziyyəti dəyişməz qalır.
Ancaq müvazinənin mənası yalnız fiziki hadisələrlə məhdudlaşmır. O, daha geniş mənada, müxtəlif sahələrdə tarazlıq, bərabərlik və uyğunluq anlamında da işlənir. Məsələn, “büdcə müvazinəsi” deyərkən, gəlirlərin və xərclərin bərabərliyini, “ekoloji müvazinə” deyərkən isə, təbiətdəki canlılar arasındakı tarazlığı nəzərdə tuturuq. “Duygusal müvazinə” ifadəsi isə, insanın daxili ruhi vəziyyətinin tarazlığını, emosional sabitliyini bildirir. Beləliklə, “müvazinə” sözü, ümumi olaraq, bir sistemin və ya vəziyyətin tarazlıq halını, müxtəlif təsirlərin bir-birini tarazlaşdırmasını ifadə edir.
Müvazinənin işlənməsinə dair nümunələr:
- Fiziki müvazinə: "Qaldırıcı qüvvənin və ağırlığın bərabərliyi nəticəsində cisim müvazinətdə qaldı."
- Maliyyə müvazinəsi: "Şirkətin gəlirləri ilə xərcləri arasında müvazinəni saxlamaq üçün ciddi tədbirlər görülməlidir."
- Ekoloji müvazinə: "Meşələrin qırılması ekoloji müvazinəni pozur."
- Duygusal müvazinə: "Stressli bir dövrdə öz duyğusal müvazinənizi qorumaq çox vacibdir."
Sözün mənşəyi ərəb dilindən olub, "muvāzinah" (موازنة) felindən törəmişdir. Bu fel "ölçmək", "tarazlamaq", "bərabərləşdirmək" mənalarını verir. Beləliklə, müvazinə sözü, özünün əsl mənası ilə yanaşı, müxtəlif kontekstlərdə tarazlıq və bərabərliyin müxtəlif tərəflərini ifadə etmək üçün geniş şəkildə işlənir.