izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nədim sözü ərəb mənşəli olub, köhnə Azərbaycan ədəbi dilində geniş istifadə olunmuşdur. Müasir Azərbaycan dilində istifadə tezliyi nisbətən az olsa da, ədəbiyyatda və poetik dildə rast gəlinir.

Lüğətlərdəki "sirdaş, yaxın adam, dost, həmsöhbət, həmməclis" tərifi sözün əsas mənasını əhatə etsə də, tam mənzərəni verməkdən uzaqdır. Nədim sadəcə dost və ya yoldaş deyil; daha çox əlçatan, etibarlı, sirlərini bölüşdüyü, əqidə və düşüncələrində yaxın olan, üz-üzə görüşlərdə və ünsiyyətdə xoş zaman keçirdiyi, əxlaqi və intellektual səviyyədə ona uyğun olan şəxs deməkdir. Bu baxımdan "həmsöhbət" və "həmməclis" tərifləri nədimin yalnız bir cəhətini əks etdirir.

Füzuli misalında "nədimi-kamil" ifadəsi "kamil nədim" mənasını verir ki, bu da sadəcə yaxın adam deyil, həm də mənəvi cəhətdən kamil, ideal dost, müdrik həmsöhbət deməkdir. Beləliklə, nədim sözü dostluq münasibətlərinin dərinliyini və mənəvi yaxınlığını vurğulayır.

Nədimin fərqli kontekstlərdə işlənməsinə baxaq: "Şahın nədimi oldu", "O, mənim ən yaxın nədimidir", "Ədəbiyyat mühiti onun üçün nədim oldu" kimi cümlələrdə nədim sözü müxtəlif nüanslar daşıyır. Birinci cümlədə yüksək vəzifəli bir şəxsi ifadə edir, ikinci cümlədə əmin-amanlıq və etimad əsaslı dostluğu bildirir, üçüncü cümlədə isə ilham və yaradıcılıq mənbəyini ifadə edir.

Yekun olaraq, nədim sözünün mənasını yalnız "dost" kimi tərcümə etmək qeyri-dəqiqdir. Bu sözün mənası zaman və kontekstə görə dəyişsə də, əsasında dərin mənəvi bağlılığı və etimadı əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz