Nəğmə (ər. نغم - nağm) sözü Azərbaycan dilində əsasən "mahnı" mənasında işlənir. Lakin sadəcə "mahnı"nın sinonimi olmaqdan daha geniş bir mənaya malikdir. "Mahnı" daha çox müəyyən bir melodiya və sözlərdən ibarət musiqi əsərinə aid edilərkən, "nəğmə" daha geniş mənada, təbiətin, quşların səslərindən tutmuş, insanın ürəyindən qopub gələn hər hansı bir musiqiyə, səsə, melodiyaya şamil edilə bilər. Belə ki, nəğmə bəzən sözsüz, yalnız melodiya ilə ifadə oluna bilər, bəzən isə sözlərlə birgə ifadə olunur.
Etimoloji baxımdan, "nəğmə" sözü ərəb dilindən mənşəlidir və "səs, melodiya, nəğmə" mənalarını verir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və zamanla dilin tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Ədəbiyyatımızda geniş istifadə olunan bu söz, şeir və nəsr əsərlərində müxtəlif kontekstlərdə işlənir.
Misal üçün, Xətai beytində ("Çün bülbüli-aşiqi-xoşavaz; Eylərdi çəməndə nəğmə ağaz.") nəğmə bülbülün oxumasına, təbiətin musiqisinə işarə edir. Digər misalda ("Can verəndə oxuyun nəğməni Quran əvəzi") isə nəğmə daha çox dini bir məna daşıyır; ölən zaman oxunacaq dua və ya ilahi xarakterli bir mahnı kimi başa düşülür. Bu nümunələr göstərir ki, "nəğmə" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər və sadəcə "mahnı" kimi deyil, daha geniş bir məna spektrini əhatə edir.
Qısaca, "nəğmə" sözü, "mahnı"nın daha poetik və geniş mənalı sinonimi olub, musiqi ifadəsinin müxtəlif formalarını, həm sözlü, həm də sözsüz səsləri əhatə edir. Onun mənası həm konkret, həm də metaforik ola bilər və ədəbiyyatımızda bu çoxcəhətlilik ilə fərqlənir.