Nərdtaxta sözü Azərbaycan dilində nərd oyununun oynandığı taxtayı bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "nərd"ə istinad edilməsi, sözün əsas mənasının nərd oyunundan törədiyini və onunla sıx bağlı olduğunu göstərir. Ancaq daha geniş izah etmək üçün sözün etimologiyasına və istifadə sahəsinə nəzər salmaq lazımdır. "Nərd" sözünün farsca mənşəli olduğu güman edilir və ehtimal ki, oyunun öz adından törəmişdir. "Taxta" isə turkic mənşəli bir sözdür və "taxtadan düzəldilmiş səth" mənasını verir. Beləliklə, "nərdtaxta" sözü leksik birləşmə olub, "nərd oyunu üçün hazırlanmış taxta" mənasını verir.
Sözün strukturu baxımından, "nərd" sözü əsas məna daşıyıcısı, "taxta" isə bu mənanı dəqiqləşdirən və onun materialını, formasını ifadə edən təyin edici funksiyasını yerinə yetirir. Bu cür leksik birləşmələr adətən müəyyən bir predmeti, bu halda nərd oyununu oynamaq üçün istifadə olunan taxtayı, daha dəqiq və aydın şəkildə təsvir etmək üçün işlədilir.
Ədəbi nümunədə ("Alış məni Osman bəygildən nərdtaxta gətirməyə göndərdi.") olduğu kimi, "nərdtaxta" sözü konkret bir əşyanı, nərd oyununun oynandığı taxtayı bildirir. Bu cümlədə söz, Osman bəyin yanında olan və Alışın gətirilməsini istədiyi konkret bir nərdtaxtanın mövcudluğunu göstərir. Başqa cümlələrdə də "nərdtaxta" sözü eyni mənada, yəni nərd oyunu üçün istifadə olunan taxta kimi işlənə bilər. Məsələn: "Qoca nərdtaxta arxasında saatlarla oturub nərd oynayırdı." və ya "Yeni nərdtaxta almışdı və çox sevinirdi."
Qısaca, "nərdtaxta" sözü sadəcə nərd oyununa aid bir taxta deyil, nərd oyununun ayrılmaz bir hissəsini, onun oynanması üçün zəruri olan əşyanı ifadə edən konkret və mənalı bir termindir. Bu terminin istifadəsi həm də nərd oyununun mədəniyyətimizdəki yerini və əhəmiyyətini göstərir.