Nitq (ər. نطق - nuthq) sözü ərəb dilindən götürülmüşdür və əsas mənası "danışma", "sözlə ifadə etmə" deməkdir. Azərbaycan dilində istifadəsində isə bu əsas məna ətrafında bir neçə məna çalarını ehtiva edir.
Birinci mənası, əsas və ən geniş yayılmış mənası, insanın fikirlərini, duyğularını və düşüncələrini sözlə ifadə etmə qabiliyyətidir. Bu mənada nitq, insanın bioloji və sosial inkişafının əsas göstəricilərindən biridir. "Nitq üzvləri" ifadəsi bunu aydın şəkildə göstərir – dil, dodaq, səs telləri və s. "Nitqi inkişaf etdirmək" deyimi isə nitq qabiliyyətinin təkmilləşdirilməsi, zənginləşdirilməsi, aydın və dəqiq ifadə etmə bacarığının artırılması istiqamətində olan səyləri əks etdirir. Bu mənada nitq, insanın ünsiyyət qurmaq, məlumat mübadiləsi aparmaq və təfəkkürünü ifadə etmək üçün istifadə etdiyi əsas vasitədir.
İkinci mənası, danışıq, söhbət, dil ifadəsinin ümumi xarakteristikası və xüsusiyyətlərini əhatə edir. Bu mənada "nitq" sözü danışıq tərzi, tələffüz, səs intonasiyası, leksik seçim kimi aspektləri özündə birləşdirir. Məsələn, "Onun nitqi çox aydın və səlis idi" cümləsində nitq sözü danışıq tərzinin keyfiyyətini ifadə edir. "Nitqi ədəbi dil normalarına uyğun gəlməlidir" cümləsində isə nitqin dil normaları baxımından düzgünlüyündən söhbət gedir.
Üçüncü, daha az işlənən bir mənası, məruzə, çıxış, mühazirə kimi rəsmi nitq formalarına aid edilə bilər. Məsələn, "Elmi konfransda maraqlı bir nitq söylədi" cümləsində nitq sözü konkret bir çıxış və ya məruzəni bildirir.
Yekun olaraq, "nitq" sözü çoxşaxəli bir mənaya malik olub, insanın danışma qabiliyyətini, danışıq tərzinin xüsusiyyətlərini və müəyyən bir məzmunlu çıxışı özündə əks etdirir. Kontekstdən asılı olaraq bu mənalar arasında fərqlənmə aparmaq vacibdir.