Pinələmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "pinə etmək, yamamaq (ayaqqabını)" deyə təsvir edilməkdən daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Lüğətlərdəki qısa təriflər, sözün bütün imkanlarını əks etdirməyə həmişə imkan vermir. Pinələmək sözü əsasən ayaqqabı kimi dərici əşyaların təmirinə aid olsa da, məcazi mənada da işlənir.
Birincisi, fiziki mənası: Pinələmək, köhnəlmiş, cırıq və ya deşik düşmüş ayaqqabı, çəkmə və ya digər dərici məmulatların pinə vasitəsilə təmiri, yamağı deməkdir. Bu zaman pinə, yəni kiçik ölçülü, ümumiyyətlə dəri parçası, deşik yerə tikilərək möhkəmləndirmə funksiyası yerinə yetirir. İşlənmə üsulu, materialın növündən və zədənin ölçüsündən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn: "Qoca kişinin köhnə çəkmələrini pinələmək üçün uzun müddət çalışdı".
İkincisi, məcazi mənası: "Pinələmək" sözü, bir işi tələsik, səthi və diqqətsiz şəkildə, başdan-ayağa qeyri-dəqiq yerinə yetirmək mənasında da işlədilir. Bu mənada, işin keyfiyyətinə deyil, yalnız tezliklə başa çatdırılmasına üstünlük verilir. Bu məna, ayaqqabı pinələməsinin tez və bəzən qeyri-peşəkar şəkildə edilməsi ilə əlaqədardır. Məsələn: "İmtahanlara hazırlaşmaq əvəzinə, bütün mövzuları pinələməyə çalışdı" və ya "Layihəni pinələyərək təhvil verdi, buna görə də çox səhv var idi". Bu mənada söz, "yamamaq", "qəliz işləri sadələşdirmək" kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin tezlik və diqqətsizliyi daha qabarıq vurğulayır.
Etimologiya: "Pinə" sözünün mənşəyi türk dillərindədir və əsasən dərici məmulatların təmiri üçün istifadə olunan materialı ifadə edir. "-ləmək" isə fel şəkilçisidir. Beləliklə, "pinələmək" sözü, həm fiziki həm də məcazi mənalarını əks etdirən bir türk sözüdür.