izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sayma (saymaq felindən törəmə) Azərbaycan dilində bir neçə mənaya malik çoxmənalı bir sözdür. Əsas mənası "hesablama, sayış əməliyyatı" olsa da, kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalarda işlənə bilər.

Birinci əsas məna: Riyazi əməliyyat kimi saymaq, yəni obyektlərin, əşyaların, hadisələrin miqdarını müəyyənləşdirmək, onlara nömrələr vermək prosesi. Misal: "O, kitabxanadakı kitabların saymasını apardı." , "Sayma maşını hesabatı avtomatik hazırladı." Bu mənada "sayma" sözü "hesablama", "sayış", "müəyyənləşdirmə" kimi sözlərlə sinonimdir.

İkinci məna: Nəzərə alınma, əhəmiyyət kəsb etmə, nəzərə çatdırılma mənasında işlənə bilər. Bu mənada ədədi sayma deyil, şəxsi, qeyri-rəsmi hesablama, qiymətləndirmə ifadə olunur. Misal: "Onun fikirləri sayılmadı." , "Bu işdə sənin əməyin sayılmalıdır." Bu mənada "sayma" sözü "nəzərə alma", "qiymətləndirmə", "əhəmiyyət vermə" kimi sözlərlə sinonimdir.

Üçüncü məna (Nadir hallarda): Məhdudlaşdırma, say məhdudiyyəti qoyma mənasında da işlənə bilər. Misal: "Dəvətlərin sayma ilə məhdudlaşdırılması." Bu istifadə üslubi cəhətdən daha az rast gəlinir və daha çox yazılı nitqdə istifadə olunur.

Etimologiya: "Sayma" sözü "saymaq" felindən törəmişdir. "Saymaq" felinin kökü türk dillərinə ortaqdır və əşyaları, hadisələri bir-bir adlandırmaq, sıraya salmaq, hesablamaq mənasını verir.

Qeyd: "Sayma" sözünün hansı mənada işləndiyi cümlənin kontekstindən asılıdır. Ona görə də, mətni düzgün anlamaq üçün cümlənin məzmununu nəzərə almaq vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz