Sürgün sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir. Əsasən məhkəmə qərarı ilə bir şəxsin yaşadığı ərazidən məcburi olaraq, adətən uzaq bir yerə köçürülməsini ifadə edir. Bu köçürmə, həmin şəxsin törətdiyi cinayətə görə ona verilən cəzanın bir hissəsi kimi tətbiq olunur. Lüğətlərdə verilən "cəza olaraq" ifadəsi sürgünün məcburi və cəza xarakterini vurğulayır. Ancaq sürgün yalnız cəza olaraq deyil, həm də digər səbəblərlə baş verə bilər.
Tarixi kontekstdə sürgün, siyasi müxalifətin susdurulması, etnik təmizləmə və ya digər siyasi repressiya vasitəsi kimi də istifadə olunmuşdur. Bu zaman sürgünə məruz qalan şəxslər, onların siyasi baxışları, milliyyətləri və ya digər səbəblərə görə öz doğma yurdlarından didərgin salınırlar. Belə hallarda sürgün, insan haqlarının kobud şəkildə pozulması deməkdir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, sürgünün kökü "sür" felindən gəlir. "Sür" hərəkət etmək, aparmaq, qovmaq mənalarını verir. Bu da sürgünün məcburi hərəkət xarakterini daha aydın şəkildə göstərir. "Sürgün" sözü "sür+gün" morfemlərindən əmələ gəlmişdir. "Gün" buradakı kontekstdə müəyyən bir müddət, zaman kəsiyini ifadə edə bilər, ya da daha geniş mənada, həmin şəxsin yeni həyatını keçirəcəyi yeri ifadə edə bilər.
Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:
- Məhkəmə onu ölkədən sürgün etdi.
- Siyasi sürgün nəticəsində ailəsi ilə birlikdə ölkəni tərk etmək məcburiyyətində qaldı.
- Onun sürgünü uzun illər davam etdi.
- Tarix boyu bir çox xalq sürgünə məruz qalıb.
Göründüyü kimi, "sürgün" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilir. Lakin ümumi mənada, məcburi köçürmə, didərginlik və həmin köçürmənin səbəb olduğu əzabları ifadə edir.