izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şənlik sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "şadlıq, sevinc, fərəh" hisslərinin ifadə olunduğu bir hadisə və ya vəziyyəti bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "şadlıq, sevinc, fərəh" kimi təriflənməsi onun zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Şənlik, müəyyən bir səbəbdən yaranan kollektiv bir şadlıq və sevinc təzahürüdür. Bu səbəb bayram, toy, qələbə, yaxud hər hansı bir xoş hadisə ola bilər. Şənlik, sadəcə hisslərin deyil, həm də bu hisslərin ifadə olunduğu davranışların, əməllərin, adət-ənənələrin, hətta fiziki əşyaların (məsələn, bayram süfrəsi, bəzək əşyaları) məcmusudur.

Etimoloji baxımdan "şən" sözünün kökü türk dillərindəki "şen" kökündən gəlir və əsasən "gözəl, gözəlləşdirilmiş, bəzədilmiş" mənalarını ifadə edir. "Şənlik" isə bu kökdən törəmə olaraq "şənlikli vəziyyət, şən olan bir vəziyyət" mənasını qazanmışdır. Beləliklə, şənlik sadəcə duyğu deyil, həm də bu duyğuların zahiri təzahürləri ilə müşayiət olunan bir vəziyyətdir.

Misallar: "O hara gəlsə şənlik gətirir" cümləsində şənlik, fərdin özünün xüsusiyyəti, ətrafına yaydığı müsbət enerji və sevinc kimi təqdim edilir. "İş keçsə bu surət bir müddət əgər; Qalmaz Qarabağda şənlikdən əsər" misalında isə şənlik, konkret bir coğrafi ərazi ilə (Qarabağ) bağlı olaraq, səadət, firavanlıq və rifahı ifadə edir. Burada şənlik, müvəqqəti deyil, daha davamlı, sabit bir vəziyyəti təmsil edir. Şənlik, bir hadisə kimi, bayram şənliyi, toy şənliyi, qələbə şənliyi kimi birləşmələrdə də işlənir və bu birləşmələrdə hər birinin özünəməxsus konteksti vardır.

Yekun olaraq, şənlik sözünün mənası sadəcə "şadlıq, sevinc, fərəh"dən daha genişdir. O, kollektiv bir şadlıq və sevinc hisslərinin zahiri ifadələri ilə müşayiət olunan, müəyyən bir səbəbdən qaynaqlanan bir vəziyyət, hadisə və ya təzahürdür. Kontekstdən asılı olaraq müxtəlif məna çalarları daşıya bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz