Şərtləndirmə sözü "şərtləndirmək" felindən törəmə bir isimdir. Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bu söz, əsasən bir hadisənin, reaksiyanın və ya davranışın baş verməsinin digər bir hadisə, reaksiya və ya davranışa bağlı olmasını, ondan asılı olmasını bildirir. Daha dəqiq desək, şərtləndirmə, bir stimulun (şərtsiz stimul) və ya hadisənin təkrarlanan təsiri ilə digər bir stimulun (şərtli stimul) və ya hadisənin əlaqələndirilməsi və nəticədə şərtsiz stimulun olmadan yalnız şərtli stimulun da eyni reaksiyanı və ya davranışı törətməsinə səbəb olan bir prosesdir.
Psixologiya elmində, xüsusilə davranışçılıq nəzəriyyəsində şərtləndirmə mühüm bir anlayışdır. Klassik (Pavlov) şərtləndirmə və əməliyyat (Skinner) şərtləndirmə kimi müxtəlif növləri vardır. Klassik şərtləndirmədə, əvvəlcədən neytral bir stimul (məsələn, zəng səsi), təbii olaraq reaksiya doğuran bir stimulla (məsələn, yemək) birlikdə təqdim olunur. Təkrarlanan təkrarlamadan sonra, neytral stimul tək başına da eyni reaksiyanı (məsələn, tüpürcək ifrazı) doğurur. Bu zaman zəng səsi şərtli stimul, yemək isə şərtsiz stimul adlanır.
Əməliyyat şərtləndirmədə isə, bir davranışın müsbət və ya mənfi gücləndirmə ilə (mükafat və ya cəza) nəticələnməsi həmin davranışın təkrarlanma tezliyini dəyişir. Məsələn, bir heyvana düyməni basdıqdan sonra yemək verilməsi, düyməni basma davranışını gücləndirir. Bu nümunələrdə olduğu kimi, şərtləndirmə prosesi müxtəlif sahələrdə, o cümlədən təhsildə, marketinqdə, heyvanların təlimində və psixoterapiyada geniş tətbiq olunur.
Lüğət mənasından kənara çıxaraq, məcazi mənada da "şərtləndirmə"dən istifadə olunur. Məsələn, "ictimai şərtləndirmə" deyərkən, insanların cəmiyyət tərəfindən bəzi davranışları qəbul etməsi və bu davranışların onların həyat tərzini, düşüncə tərzini şərtləndirməsi nəzərdə tutulur. Yəni, bu halda şərtləndirmə daha geniş bir kontekstdə, sosial və mədəni faktorların təsiri altında davranışların, inancların və dəyərlərin formalaşması prosesini ifadə edir.
Beləliklə, "şərtləndirmə" sözü həm dar, həm də geniş mənalarda istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir anlayışdır. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mahiyyəti iki və ya daha çox hadisə, reaksiya və ya davranış arasındakı səbəb-nəticə əlaqəsini vurğulamaqdır.