Şövqlənmək (f.): Bu feil, kökü "şövq" olan bir söz olub, "şiddətli istək, həvəs, coşqu, ağır-başlılıqdan uzaq olma, coşgunluq, heyecan" mənalarını özündə birləşdirən "şövq" isimindən törəmişdir. Etimoloji baxımdan Fars dilindən gəlmişdir və əsas mənası "həvəslənmək" və "coşmaq"dır. Lakin Azərbaycan dilində istifadəsi daha geniş məna çalarları əhatə edir.
Şövqlənmək, sadəcə həvəsə gəlməkdən daha çox, içdən gələn bir coşqu və ya ruhani bir təlatüm vəziyyətini ifadə edir. Bu, bir işə qarşı qəfil və güclü bir həvəsin yaranması, və ya bir ideala qarşı dərindən həvəslənmək mənasını daşıya bilər. Bəzən ilahi bir ilhama, və ya ruhani bir təcrübəyə qarşı şövqlənməkdən danışılır. Bu halda, şövqlənmək sadəcə "həvəslənmək"dən fərqli olaraq, daha dərindən bir təsiri əks etdirir.
Şövqlənmək feili müxtəlif cümlələrdə fərqli şəkildə işlənə bilər:
- O, yeni layihəyə şövqləndi və gecə-gündüz çalışdı. (Burada şövqlənmək, işə qarşı güclü bir həvəsin yaranmasını göstərir.)
- Müəllimin sözləri şagirdləri elmə şövqləndirdi. (Burada şövqlənmək, ilham və ruhlanma mənasını daşıyır.)
- Din xadiminin çıxışı camaatı Allaha şövqləndirdi. (Bu cümlədə şövqlənmək, dini bir həvəsin yaranmasını, ilahi bir ilhama qarşı həvəslənməni ifadə edir.)
- Mənzərə onu boyadan şövqləndirdi. (Burada şövqlənmək, estetik bir təəssüratın yaratdığı coşğunu ifadə edir.)
Beləliklə, "şövqlənmək" feilinin mənası sadəcə "həvəslənmək" ilə məhdudlaşmır. O, daha dərin və çox aspektli bir məna daşıyır və müxtəlif kontekstlərdə fərqli şəkildə təfsir oluna bilər. Bu feilin dərin mənasını anlamaq üçün cümlənin kontekstini nəzərə almaq vacibdir.