izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tağar sözü Azərbaycan dilində tarixən istifadə olunan çəki vahididir. Lüğətlərdə 83,2 kiloqram olaraq göstərilsə də, bu dəqiq bir rəqəm deyil və regionlara, zamanlara görə kiçik fərqlər göstərə bilər. Əslində, "tağar"ın təyin etdiyi ağırlıq müəyyən bir standartla deyil, daha çox həcmə əsaslanan bir ölçüdür. Yəni, tağar buğdanın, arpanın və ya digər dənli bitkilərin müəyyən bir həcmini ifadə edirdi ki, bu həcm də təxminən 83,2 kiloqram ağırlığa uyğun gəlirdi. Bu, həmin dövrdə əsas kənd təsərrüfatı məhsulları olan dənli bitkilərin ölçülməsi üçün praktiki bir üsuldur.

Sözün etimologiyası tam aydın deyil, lakin Türkiyə dilləri ailəsinə aid olduğuna dair ehtimallar vardır. Mümkündür ki, həcm ifadə edən kökdən törəmiş olsun və sonradan ağırlıq vahidi olaraq istifadə olunmağa başlamışdır. "Tağar"ın istifadəsində zamanla dəyişikliklər olmuş və hər regionda bir qədər fərqli ağırlıq dəyərləri qəbul edilə bilər. Beləliklə, 83,2 kq rəqəmi ortalama bir dəyər kimi qəbul edilməlidir.

Misal cümlələrdə göründüyü kimi, "tağar" əsasən kənd təsərrüfatı məhsullarının miqdarını bildirmək üçün işlənir: "Beş tağar arpa", "bir-iki tağar buğda". Bu cümlələrdə "tağar" çəki vahidi olaraq deyil, daha çox həcm vahidi kimi, yəni müəyyən bir həcmdəki məhsulun miqdarını ifadə edən bir ölçü vahidi kimi işlənir. "Desyatin" kimi ərazi vahidi ilə yanaşı istifadəsi də məhsuldarlığın və miqdarın təsvir edilməsində istifadə olunan əsas ölçü vahidlərini göstərir.

Qısacası, "tağar" tarixi bir çəki və həcm vahididir ki, əsasən dənli bitkilərin miqdarını təyin etmək üçün istifadə olunurdu və onun dəqiq ağırlığı region və zamana görə dəyişə bilirdi. 83,2 kiloqram rəqəmi orta hesabla götürülmüş bir qiymətdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz