Tapdaq (is. üstündə çox gəzməkdən, tapdalanmaqdan bərkimiş yer): Bu söz, çox gəzmə və tapdalanma nəticəsində sıxlaşmış, sərtləşmiş yer səthini ifadə edir. Yəni, uzun müddət ərzində insanların, heyvanların və ya hər hansı bir cismin təkrarlanan təsirinə məruz qalmış bir sahədə torpaq və ya səth örtüyünün fiziki dəyişikliyini bildirir. Belə yerlər adətən sıx, möhkəm və bəzən tozlu və ya çirkli görünüşə malik olur. Tapdaq yerlər daha çox yolların, meydanların və ya həyətlərin çox istifadə olunan hissələrində rast gəlinir.
Etimologiya: Sözün etimologiyası "tapdamaq" felindən törəmədir. "Tapdamaq" isə öz növbəsində "tapda-" (ayaqla basmaq, tapdalamaq) morfemindən əmələ gəlmişdir. Bu felin mənası "ayaqla basmaq"dan "tapdalamaq"a qədər geniş bir məna diapazonunu əhatə edir. "Tapdaq" sözündəki "-daq" şəkilçisi isə məkan və ya nəticə bildirən məna əlavə edir - yəni tapdalanmanın nəticəsində yaranan yer.
İstifadə nümunələri:
- "Qədim karvansarayın tapdaq həyətində qədim daşlar görünürdü."
- "Bağçanın tapdaq yerləri quru və sərt idi."
- "Uzun illər ərzində çox sayda insanın gəzib-gedməsi bu yolu tapdaq etmişdi."
◊ Tapdaq olmaq (məc.): Bu ifadə, fiziki mənada tapdalanmaqdan əlavə, daha geniş mənalarda da işlənir. Məsələn, birinin hakimiyyəti altına düşməsini, əzilməsini, işğal olunmasını və ya nəzarət altına alınmasını bildirir. Bu, insanların və ya bir qurumun iradəsinin sıxışdırılmasını, öz müstəqilliyini itirməsini ifadə edən bir metafora təşkil edir.
İstifadə nümunələri (məc.):